Şimdi HAZİNE’yi, dolardan kim koruyacak?

Eylül ayında 8 lira olan dolar, kasım ayında 13-14 lira seviyesine, aralık ayında ise 18 liranın üzerine çıkmıştı. Doların hızlı tırmanışı karşısında faiz artırmak yerine faiz düşürme yoluna giden ve bunun adına da yeni ekonomi modeli diyen Hükümet, enflasyonun rekor seviyelere ulaşmasına neden oldu. Her şey ateş pahası olduktan sonra ise kur korumalı mevduatla döviz, bir gecede inanılmaz şekilde düşerek, kasım ayındaki seviyelere geriledi.

Neydi bu kur korumalı mevduat dedikleri peki? Hani bu yap-işlet-devret modeliyle yaptırılan köprü ve havaalanları var ya, hani devletin geçiş ve uçuş garantisi verdiği, ona benzer bir şey. Bu hava alanlarından garanti edilen uçuş, bu köprülerden garanti edilen geçiş gerçekleşmezse, bu işletmecilerin zararı Hazine’den karşılanıyor. İşte kur korumalı mevduat da böyle bir şey. Belli bir faizle parasını kur korumalı vadeli mevduata yatıranlar, verilen faiz, kur artışının altında kalırsa, bu şahıslara kur farkı Hazine tarafından ödenecek.

Bu yöntem, baktığımızda işe yaradı mı, yaradı. Doları 10 lira seviyesine kadar geriletti ilk zamanlar. Ekonomistler çıktı, “Bakın bu bir kumar, dolar artarsa Hazine’yi çökertirsiniz” dedi, dinleyen olmadı. Çok geçmedi ki dolar, 13.50-14.00 seviyelerine geldi.

Şimdi önümüzde bir FED toplantısı var. Konuşulan şu ki varlık alımlarının azaltılması tamamlandıktan sonra kademeli olarak faiz artışı başlayacak. ABD, faizi artırdıkça da gelişmekte olan ülkelerin para birimleri, dolar karşısında değer kaybedecek. Mart ayında faiz artışlarının başlaması muhtemel görünüyor. Peki soruyorum, kur korumalı vadeli mevduattan, faiz artışları başladıktan sonra Hazine’yi kim, nasıl koruyacak? Dolardaki yükselişin önü nasıl kesilecek? Sanmıyorum ama bunun için bir B planı umarım vardır. Aksi takdirde enflasyon, doların artışına ek Hazine’ye binen yükle zirvenin zirvesini yapar.

Vatandaşı az ya da çok bu mevduat hesabıyla faize yönlendirdiniz ama faiz artırmaya bir türlü yanaşmadınız, bakalım iş işten geçtikten sonra bunu halka nasıl anlatacaksınız.