Mesele, asgari zamdan daha derin!

Yılmaz Karabıyık

Yılmaz Karabıyık

Tüm Yazıları

Neden herkes asgari ücretin ne kadar olacağını konuşuyor bu ülkede? Neden herkes asgari ücretin “şu kadar, bu kadar” olmasıyla ilgileniyor? İktidarıyla, muhalefetiyle “Asgari” yarışa girmek yerine, neden “asgari ücretli” sayısının bu denli fazla olmasının absürtlüğünü daha fazla konuşmuyorsunuz? Emeklilik yaşında “Avrupa”yı örnek alanlar, Avrupa’nın asgari ücret politikasını neden örnek almıyor? Sorgulayacaksanız, önce bunu sorgulayın…

Avrupa’da asgari ücret, tecrübe edinmemiş insanlara, tecrübe edinene kadar ki dönemde veriliyor. Tecrübe edinmiş, kademe atlamış ya da kıdemli duruma gelmiş bir çalışana Avrupa’da asgari ücret verilmiyor. Tecrübe sahibi çalışan, işyerinden ayrılıp benzer bir sektörde işe girdiğinde asgari ücretle işe başlamıyor. Çalışan nüfusun çok az bir kısmı, asgari ücretle maaş alıyor. Türkiye’de ise çalışan nüfusun büyük bir kısmı asgari ücrete mahkum. İlk işe girene de tecrübe edinmiş olana da kıdemli çalışana da pek çok özel sektörde asgari ücret dayatılmakta.

Aslına bakarsanız bu nüfusun bir kısmı da asgari ücret almasa da asgari ücret alıyormuş gibi gösterilmekte. Bunun da sebebi, vergiyle ayakta duran bir ekonomiye sahip olmamız. İşveren, çalışanlarına ödediği maaşın yanı sıra yüklü bir para da Devlet’e ödemekte. Bu durum işvereni böyle bir yola iterken çalışanın da emeklilik ikramiyesini ve maaşını düşürmekte. Aynı zamanda, o iş yerinde üretilen ürünlerin, hizmetin de fiyatını artırmakta.

Yani siz bugün asgari ücreti 5 bin lira da yapsanız, 10 bin lira da yapsanız değişen bir şey olmuyor. O maaş, bir süre sonra işverene bindirilen vergi yükünden dolayı, hizmet ve ürünlerin fiyatlarına yapılan kat kat zam nedeniyle eriyor. Kur karşısında eriyor.

Asgari ücrete yapılacak zammın miktarından öte, ülkede neden bu kadar asgari ücretli çalıştırılıyor, neden kıdemle, kademeyle, tecrübeyle bu asgari ücretten kurtulamıyor vatandaş, bir insan neden asgari ücretle başlayıp asgari ücretle emekli olana kadar çalışabiliyor, bunu masaya yatırın, bunu irdeleyin.

Asgari ücretten vergi alınmasını irdeleyin. Bir ülkenin asgari ücretten vergi alarak ayakta durmasını irdeleyin. Denetimsizliği irdeleyin. Asgari ücretin bir daha ki asgari ücret zammına kadar tüketim ürünlerine gelen zamlar karşısında yarı değere düşmesini irdeleyin.

Sadece asgari ücreti değil, en düşük emekli maaşının asgari ücretin yarısından biraz fazla olmasını irdeleyin. Emeklilikte yaşa takılmış (EYT), yaşı doldursa da cebini dolduramayacak, tekrar çalışmak zorunda kalacak olanları irdeleyin. Bununla bir insanın nasıl geçinebileceğini sorgulayın.

Vatandaşın cebindeki kriz günden güne derinleşirken asgari ücreti vergisiyle birlikte artırmak kimseye bir şey kazandırmayacak, sadece göz boyayacak. Kiraların fırsatçılıkla 2 bin lirayı bulduğu, doğalgazın, elektrik ve su faturalarının asgari ücretin yarısını yuttuğu, kafedeki bir çayın bile 6-7 lira olduğu, yağın altınla yarıştığı bir ülkede, mesele asgari ücrete yapılacak zamdan çok daha derin…