Bu işte bir gariplik var!

Pandemi süreci pek çok sektör gibi otobüs firmalarını da etkiledi. Özellikle şehirler arası seyahat kısıtlamaları bu sektörün işlerini bir hayli düşürdü. Öte yandan aynı aileden olmayan ya da birbirlerini tanımayan yolcular için getirilen tek koltukta oturma uygulaması da seyahat acentelerini sıkıntıya soktu.

Duruma müdahale eden Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, tavan fiyatı artırarak bu zararı en aza indirme yoluna gitti. Ama gelin görün ki pek çok otobüs firması, tutturabildiğine bilet satışı yapmaya koyuldu. Aynı aileden ya da bir yakınıyla yolculuk eden vatandaş ikili koltukta oturabilirken ikili koltukta tek başına oturan bir yolcunun bilet fiyatı değişkenlik göstermesi gerekirken kimi firmalar, her yolcudan aynı ücreti aldı.

Bazen de aynı firma ile mesela Kocaeli’den Eskişehir’e giderken ödediğiniz ücret, 1 gün sonra Eskişehir’den Kocaeli’ye dönerken değişkenlik gösterdi. Giderken 100 lira ücret tahsil edildi, dönerken bu ücret 60 liraya düşebildi. Arada dağlar kadar fark var.

Firmadan firmaya değişen fiyatlar, aynı firmanın acentelerinde değişen fiyatlar, tutturabildiğine satılan biletler, pazarlıkla düşebilen rakamlar vs…

Kilometre aynı, hizmet aynı, kapasite aynı, fiyatlar farklı.

***

1 Temmuz’da malumunuz normalleşme sürecine girdik. Otobüslerde, trenlerde çiftli koltukta tek yolcu uygulaması sona erdi. Yani artık 50 kişilik bir otobüs, 25 yolcuyla değil, 50 yolcuyla sefer yapabiliyor. Hatta pandemi sürecinde zarar etmemek adına iki katlı otobüslerini devreye sokan firmalar, bu süreçte 50 yolcu ile sefer yapıyorsa şimdi 100 yolcuyla sefer yapmakta. Peki fiyatlarda bir düşüş var mı? Yok! Hatta artış var bile diyebiliriz.

Mesela, Kocaeli-Sakarya arası seyahat için pek çok otobüs firmasının belirlediği fiyat 35 lira. Evet, 51 kilometrelik yolculuğun bedeli bu!

Kocaeli-Eskişehir arası seyahatin bedeli ise 100 liradan başlıyor, 130 liraya kadar çıkıyor. Aradaki mesafe 219 kilometre!

Kocaeli- Ankara arası 349 kilometre, garip olan şu ki bilet fiyatları 70 TL’den başlıyor, 200 liraya kadar çıkıyor!

Otobüste durum buyken, yüksek hızlı trenle İstanbul’dan Ankara’ya gitmek için ödeyeceğiniz bilet fiyatı 84 lira. YHT ile İzmit’ten Eskişehir’e gitmek için 55 lira ödüyorsunuz.

Uçak biletleri ise İstanbul-Ankara arası 184 liradan başlıyor, 400 liraya kadar çıkıyor.

***

Yüksek hızlı tren, hizmete girdiğinde fiyat uygulaması otobüs bileti fiyatından yüksek, uçak bileti fiyatından düşük olarak belirlenmişti. Şimdi bakıyorsunuz otobüs bileti fiyatı, yüksek hızlı trenin 2 katından fazla, adeta uçakla yarışıyor. Uçak, otobüsle gidilen 10 saatlik bir yolu 1 saate indiren bir ulaşım aracı, hızlı tren ise otobüsle 4-5 saatte gidilen yolu, 1,5-2 saate düşürüyor. Peki, vatandaşların gidiş süresi uzadıkça artan bir fiyat politikası nasıl oluyor? Böyle bir durumda insanlar neden treni ya da uçağı değil de otobüsü tercih etsin?

Uçak da yüksek hızlı tren de her şehre sefer yapmıyor, eskisi gibi pek çok şehre yavaş da olsa giden trenler yok. Pandemi nedeniyle yüksek hızlı tren bilet satışının en fazla 5 gün ileri tarihli yapılması da insanların tren bileti bulmakta zorlanmasına yol açıyor. Hızlı tren güzergahında olan şehirlere gidecekler, online ya da garlara giderek bilet bulmayı başarırsa şanslı, bulamazsa otobüs firmalarına mecbur kalıyor. Bu mecburiyet, pek çok otobüs firmasında fırsatçılığa dönüşüyor. Biletler adeta karaborsaya düşüyor.

Bakanlığın bu konuya el atması gerekiyor. Otobüs bilet fiyatları ile yüksek hızlı tren arasında dağlar kadar fark var. Firmaların fiyat politikalarında da keza benzer farklılık söz konusu. Hatta dediğim gibi aynı firmadan farklı yerlerde farklı fiyatlar duymak mümkün. Bu fiyatlar insanları mecbur kalmadıkça otobüs kullanmamaya ittiği ve diğer ulaşım araçlarına yönelttiği gibi başka alternatifi olmayan vatandaşların da haddinden fazla ücret ödemesine yol açıyor. Tek oturma kısıtlaması kalktığına göre tavan fiyatların acilen yeniden düzenlenmesi şart!

***

Tabii bir de otobüslerin İstanbul trafiğinden sıyrılıp Kocaeli’ye ulaşması var bayram öncesi! 3 saati aşkın gecikmeyle gelen otobüsler, yolculuğunuzu başlamadan çileye dönüştürebiliyor. Bu nedenle İstanbul dışı bir ile gidecek olan vatandaşların tercihi, yerli otobüs firmaları oluyor. Kocaeli’nin yerli seyahat firmaları, gideceğiniz şehre sefer yapıyorsa bu anlamda şanslı sayılabilirsiniz! Gitmiyorsa şansınıza küsün saatlerce bekleyeceksiniz! Tabii bu şansınızı değerlendirirken firmaların bilet fiyatlarını da internet üzerinden bir karşılaştırmakta fayda var!