Bu öğrencilerin ev kiralarını kim ödeyecek?

Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve 10 ilde yıkıma sebep olan iki büyük depremin ardından çok ağır bir tablo çıktı ortaya. Yıkılan binlerce bina, on binlerce yaralı ve on binlerce vefat. Yürek dayanmaz acılar, tüm Türkiye’yi sarmış durumda.

Peki şimdi ne olacak?

Depremzedeler ne yapacak?

10 ili yıkan depremin enkazından nasıl çıkılacak?

Tekrar nasıl ve ne kadar sürede ayağa kalkılacak?

Hala mucizeler yaşanmaya devam ediliyor, hala enkazlardan sağ çıkanlar var ama artık son umutlar maalesef. Sonrasında tüm enkazlar açılacak, ölü sayısı ortaya çıkacak. Definler gerçekleştirilecek.

Kurulan çadır ve konteyner kentlerin dışında şehri terk edecek pek çok kişi, başka illere geçerek evlerinin yapılmasını bekleyecek.

Seçim ne zamana kadar ertelenir ne olur ne biter bilmiyoruz ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın depremzedelere bir sözü var: “1 yılda yeni evleriniz yapılacak.”

Bu süreçte başka illere gidip kirada kalacak olanlara 1 yıllığına kira yardımı verilecek.

Hibe olarak taşınma parası verilmesi de söz konusu.

Tüm bunlara ek olarak üniversiteler yaz ayına kadar kapalı olacak, eğitim uzaktan online olarak sürdürülecek. Bunun sebebi, KYK’ye ait yurtlara depremzedelerin yerleştirilecek olması.

Sadece yıkılan binlerce binanın yanı sıra ağır hasar almış binalar da azımsanamayacak kadar fazla. Yıkılan ya da hasar gören kamu binaları var, iş yerleri var.

Yıkılan binalarda yok olan eşyalar var.

Yakınlarını kaybedenlerin bozulan psikolojileri var.

Evet, hükümet yaraları sarmak için bazı eylem planlarından, hibelerden, desteklerden söz etti ancak sorun çok büyük, kira yardımı, kurulacak konteyner kentler, çadır kentler, KYK yurtlarıyla çözüme kavuşamayacak sorunlar var.

Konteyner kentlerde, çadır kentlerde kalacak olanlar, bulundukları kentlerde iş yerleri yıkıldıysa nerede çalışacak, nasıl geçinecek? Bu insanların yeme içme masrafları karşılandı diyelim, peki ya çocukları başka şehirlerde okuyor ve kirada kalıyorsa o zaman ne olacak? Ya o kiralık evlerden çıkılacak ya da o kiralık eve, devletten kira yardımı alarak o aileler de taşınacak. Lakin, bu öğrenciler, genellikle bu evlerde tek başına yaşamıyor, birkaç öğrenci birden kalıyor. Ayrıca, bu evlere o öğrencilerin aldığı ortak eşyalar da söz konusu. Her biri deprem bölgesinde yaşayan ailelerin çocuklarıysa o zaman hangi birinin ailesine açılacak o ev? Ya da evi boşaltma kararı alırlarsa ortak alınan eşyalar ne olacak, sonuçta bu öğrencilerin her biri yaza mezun olacak öğrenciler değil. Şu da var ki öğrenciler o evden çıktıkları an gelecek eğitim öğretim döneminde bir daha aynı ya da biraz üstü fiyatlarda kiralık ev bulamaz.

Bu öğrenciler kiralık evden çıkmasalar, içinde oturmadıkları halde boşuna kira ödemeye devam edecekler. Hepsinden de öte bu evin kira masrafını; işini, evini, eşyalarını kaybetmiş aileler nasıl karşılayacak?

Bu öğrenciler arkadaşlarıyla ortak kiraladıkları bu evlerde kalmaya devam edip, iş bulup çalışabilirse ailelerine anca bu şekilde ekstradan yük olmazlar, tabii öyle ha deyince de iş bulmak da kolay değil.

Çocukları üniversitede okuyan depremzedelerin yanı sıra yaşadıkları kentleri terk edecek olanları da bekleyen büyük bir sıkıntı söz konusu. Eğer bu insanlar emekli değilse, memur değilse gittikleri şehirlerde nasıl hemen iş bulacaklar? Evleri yıkılmış, eşyaları enkaz altında kalmış olanlar, işsiz güçsüz bir şekilde sadece kira yardımı ile nasıl geçinecek, evlerine nasıl eşya alacak?

Tüm bunlara ek, yıkılan daire kendilerine ait olan ve başka şehirde kiraya çıkmayı düşünen depremzedelere aylık 5 bin lira kira yardımı yapılacağı, depremden kiracı olarak etkilenenlere ise 2 bin lira kira desteği sunulacağı açıklandı. 5 bin liraya kiralık ev bulmak mümkün, lakin 2 bin liraya kiralık ev bulmak imkansız. Eşyaları enkaz altında kalmış, bulundukları şehirlerdeki işyerleri yıkılmış bu insanlar, gittikleri şehirde iş bulamazsa kiralık ev tutacak kadar bile paraları olmayacak.

Ayrıca başka şehirlerde ilk ve ortaöğretim okulları açık olacağından, çocuklarının da eğitim masrafı üzerine eklenecek.

Bunların yanı sıra depremde sakatlananlar, engelli kalanlar olacak. Bu insanlar belki de bir daha çalışamayacak. Malulen emekliliğe hak kazanırlarsa bile hayatlarını idame ettirebilecekleri bir maaşa sahip olmayacaklar.

Hükümet, olayın tazeliğiyle şimdilik yüzeysel bir çözüm ortaya koydu, umarım bu saydığım, yaşanacağı aşikar olan sıkıntılar da gündemlerindedir ve daha detaylı bir çözüm sunulur. Mesela öğrencilere de kira yardımı gibi, başka şehirlere taşınacaklara geçici de olsa iş desteği gibi, malulen emekli edilenler de dahi tüm en düşük emekli maaşı alanlara asgari ücret verilmesi gibi, depremzedelere eşya desteği gibi… Yoksa bu insanların işleri gerçekten çok zor.