Bu şekilde Cedit’ten geçemez!

Kentsel dönüşüm zor bir süreç!

Öyle ha deyince olmuyor!

İtirazlar oluyor, mahkeme süreçleri oluyor, maddi imkansızlıklar oluyor; yani süreç bir şekilde uzuyor da uzuyor.

Lakin, Kocaeli genelinde, kentsel dönüşüm şart!

Bugün olası bir depremde yıkılabilecek bir şehir merkezi var mesela Kocaeli’nin.

Kurumların yer aldığı depreme dayanıksız binalar var.

Maddi imkansızlıklardan dolayı yeni bir eve geçemeyip, deprem öncesi yapılmış, depreme dayanıklılığı muamma olan evlerde yaşayanlar var.

Şehir merkezinde diye bu tür evlerde kirada oturanlar var!

İş yerleri var bu tür binalarda, dükkanlar, ofisler var!

Bu binalar sadece bu binalarda yaşayanlar için değil, bu binaların önünden geçenler, bu binalardaki dükkanlara, mağazalara, ofislere girenler, kamu kurumlarına işi düşenler için de risk!

Sonuçta deprem “geliyorum” demiyor, saat vermiyor!

Bir bina yeni, bir bina çok eski; yan yana, bitişik nizam!

Eskisi yıkılsa yenisi için de tehlike.

Sokaklar dar, olası bir yıkımda kurtarma çalışmaları güçleşecek.

İtfaiyesi, ambulansı, vinci sokağa giremeyecek.

Misal; İzmit’in Cedit Mahallesi’ndeki kentsel dönüşüm, binaların çürük olmasından dolayı mı başlatıldı, yoksa hem kent estetiği hem de dar sokakları nedeniyle mi?

Cedit’te sokaklar dardı, yeri geliyor bir yangın oluyor, itfaiye yol kenarına park eden araçlar nedeniyle bu sokaklardan geçemiyordu!

Yoksa o kadar yüksek katlı, deprem görmüş binanın olduğu muhitler varken neden en fazla 3 katlı olan binaların yer aldığı Cedit’te kentsel dönüşüm başlatılsın?

Hem deprem görmüş, depremde yıkılma riski barındıran binaların dönüşümü hem de mahallelerin, sokakların dönüşümü için aciliyetli adımlar atılmalı artık!

Cedit gibi uzamamalı!

Cedit gibi mağdur etmemeli!

***

Malumunuz, Cedit’teki kentsel dönüşüm, ilk olarak dönemin İzmit Belediye Başkanı Dr. Nevzat Doğan tarafından gündeme getirildi. Vatandaşlarla masaya oturuldu, çoğunluk sağlandı ve kentsel dönüşüme karar verildi.

Ancak siyasi hayatı, bu projeyi hayata geçirmeye yetmedi!

Geçen sürede, Ceditli, kentsel dönüşümün her an başlama ihtimaliyle evlerine boşa masraf etmemek adına akıtan çatılarına müdahale edemedi, evlerine bir çivi çakamadı! Evlerini kiraya dahi veremedi. Yıllarca mağdur oldu!

Akabinde İzmit Belediyesinde yerel seçim sonrası yönetim değişti, bu yönetim bir süre sonra projeyi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına devretti! Bakanlık, Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin koordinatörlüğünde vatandaşlarla masaya oturdu, anlaşmalarını yaptı!

Vatandaşlara evlerini boşaltmaları için tebligatlar gitti, evlerin boşalması sonrası binaların yıkımı yapıldı. TOKİ, ihaleyle projenin yapım işini bir firmaya verdi, her şey yolunda giderken patlak veren ekonomik kriz, inşaat maaliyetlerini katbekat artırdı ve ihaleyi kazanan müteahhit, işi bıraktı!

İşi devralacak yeni bir firma için tekrar ihaleye çıkılması biraz uzun sürdü.

Aylar sonra ihaleyi, ENSA adlı firma aldı, projeye start verdi!

Daha önce gazetemize ve farklı basın kuruluşlarına verilen bilgide hedeflenen bitiş tarihi 2025 yılının son çeyreği idi!

Yani içinde bulunduğumuz günlerdi!

Ama sonrasında bu hedef değişti!

Gazetemize yapılan son açıklamada hak sahiplerine dairelerinin tesliminin 2026 yılının ortalarına kadar sarkabileceği aktarıldı.

Hedeflenen tarihler her zaman tutmaz!

Araya iklim şartları girer, maaliyet girer!

Bunlar normal, anlayışla karşılamak lazım!

Ancak bu anlayışı hak sahiplerinden beklemek için onları da bu uzayan süreçte mağdur etmemek lazım!

Bugün onlara verilen kira yardımları, ödedikleri kiraların yarısını dahi karşılamıyor!

Sorumluluk her ne kadar TOKİ’de, Bakanlıkta olsa da vatandaşların kentimizdeki muhatabı Büyükşehir Belediyesi oluyor.

Vatandaşlar bir eylem yapmaya, serzenişte bulunmaya karar verdiğinde, adres olarak Büyükşehir’i görüyor!

Büyükşehir Belediyesinin ise vatandaşın taleplerini Bakanlığa iletmekten başka elinden bir şey gelmiyor!

***

Cedit örneğini verdim, çünkü önümüzde en canlı örnek o!

Orada yaşatılan bir mağduriyet olduğunda, başka noktalarda kentsel dönüşüme girişmek daha güç olacak çünkü!

Vatandaş, Cedit’i referans alacak!

Burada uzayan süreci, süreç uzarken kira yardımlarındaki mağduriyeti görecek!

Mahallelerinde gerçekleşecek kentsel dönüşüme yanaşmak istemeyecek!

Hele ki geri ödemelerde ortaya çıkacak meblağlar, haddini aşarsa başka noktalarda gerçekleştirilmek istenecek kentsel dönüşümden vatandaşlar imdat diye kaçacak!

Şimdi önündeki canlı örneğe bakan biri, mahallesinde yapılmak istenen kentsel dönüşüme yanaşır mı, bu strese bile isteye girmek ister mi?

İstemez!

Kentsel dönüşüm, bu şekilde Cedit’ten geçemez, daha öteye gidemez!

O halde ellerindeki en canlı örnek olan Cedit’te, ilk olarak kira mağduriyetin giderildiğini görmeliler!

Geri ödemelerin makul şartlarda gerçekleşeceğini bilmemeliler!

Netlik olmalı bu konuda!

Bunları yapmadan kentsel dönüşümü birkaç mahallenin belli bir kısmıyla sınırlı tutar, sonrasında da yılgınlıkla kenara çekilmek zorunda kalırsınız!

***

Kocaeli’de kentsel dönüşüm vicdani ve insani bir sorumluluk!

Bu sorumluluğu yerine getirmek isteyenlerin Bakanlık önünü açmalı!

Kira yardımlarını ya artırmalı ya da bundan sonraki kentsel dönüşümler için hak sahiplerinin dairelerine kavuşana kadar kalabileceği konutlar inşa etmeli!

Bugün devlet eliyle kiralık konut projesinden söz ediliyor, bu fahiş kira fiyatlarını aşağı çekmeye yarayabilecek güzel bir adım elbet!

Lafta ya da birkaç bölgeyle sınırlı kalmazsa bunun meyvesi yenir!

Bu projenin bir farklı versiyonu da dediğim gibi hak sahiplerinin geçici olarak kalabileceği binalar inşa etmek olmalı!

Gücü yetiyorsa Kent Konut vasıtasıyla bunu Kocaeli Büyükşehir Belediyesi yapmalı!

Gücü yetmiyorsa da bunun için Bakanlık, Kocaeli Büyükşehir Belediyesine ve kentsel dönüşüme girişecek tüm Büyükşehir ve il belediyelerine ek bütçe ayırmalı!

Ya da Bakanlık TOKİ aracılığıyla binaları kendi inşa etmeli!

Ve en önemlisi de geri ödemelerin ne kadar olacağı konusunda netlik sağlanmalı, vatandaş neyle karşılaşacağını bilmeli!

En uygun, en makul fiyatlar belirlenmeli!

Tabii hiç geri ödemesi olmayan, dairelerin bir kısmının maaliyete ayrıldığı çok katlı projelerle de kentsel dönüşümü gerçekleştirmek mümkün olabilir!

Müteahhitleri, kentsel dönüşüm noktasında halkın lehine olacak şekilde teşvik etmek de mümkün olabilir!

Öyle ya da böyle bir şekilde, vatandaşın kendisi dahil olmak isteyecek şartlarda bir dönüşüm şart!

Kocaeli, daha fazla beklemeden dönüştürülmeli!

Ve mümkünse buna nüfusun gün içinde yoğunlaştığı merkezi noktalardan başlanmalı!