Michael Jackson - "Xscape"

- "Dünyanın seni nasıl bilmesini, tanımasını istersin?"

- "Bir sanatçı olarak, büyük bir sanatçı olarak bilinmek isterim."

2000’lerin ortalarında kendisiyle yapılan bir röportajda cevabını bu cümleyle sunuyor Michael Jackson. Vefatından sonra yayımlanan ikinci albüm “Xscape”in de bu açıdan önemli bir yerde durduğunu söylemek hiç de zor değil. Zira bu şarkılarda büyük bir sanatçı yıllar öncesinden ses veriyor.

Popüler Müzik Dalgasının Üst Çizgisi

En baştan şunu söyleyelim: O, yakın müzik tarihine ve birden çok jenerasyona düşen son damlaydı belki de. Alternatif ve merkez kanatta yer alan müzisyenlere etkisini bıraktı. Sahne dışındaki yaşamının çalkantılı seyri bir tarafa Jackson, kendi döneminde popüler müziğin başrolünü üstlenmeyi bildi.

Thriller’ın çekimiyle bir anda dünyaya uğramıştı, 1982’den başlayarak 1984’e değin adım adım üstüne titrediği o 8 tekliyle listeleri alt üst etmişti, ama Jackson’ın esas yönünü, yeni dönem disco dalgalarında dolandığı bir önceki albüm "Off The Wall"dan aldığını söylemek gerekiyor. Kardeşleriyle meydana getirdikleri Jackson 5, Motown stüdyolarındaki macerasına devam ederken birkaç solo albüme imza atmıştı Jackson; ama Quincy Jones tanışıklığından sonra gelen her kayıtla çocukluğuna ait o solo projeleri gölgeye itmişti. İşte bu kayıtlardan LP’ye ulaşan ilk çalışma "Off The Wall"du.

“Daha iyisini yapamazsam, bu albümün başarısı beni yalnızca üzecektir.” diyordu 21 yaşındaki genç Michael. Yapacaktı. ‘Beat It’, ‘Wanna Be Startin Somethin’, ‘Billie Jean’, ‘Human Nature’… “Thriller” üzerine kurulmadık cümle kaldı mı, bilmiyorum; ama tüm zamanların en çok satan albümü olmak şöyle dursun, 1980’lerin silik pop anlayışını riskli bir mücadelenin ardından mağlup etmiştir bu albüm. O şarkılardaki altyapı, günün ötesinde seviye tutan video klipler ve güçlü vokal çıkışları; sonraki yıllar boyunca sadece diğer müzisyenler için bir üst seviye çizgisi olmakla kalmayacaktı, bu üst seviye çizgisini aynı zamanda bağlı olduğu isme de yönlendirecekti.

“Thriller” sonraki ilk albüm “Bad”in 1988 Grammy ödülünü U2’dan “The Joshua Tree”ye kaptırmasıyla yaşadığı hayal kırıklığı, Jackson üzerindeki 1982 baskısının ilk dışavurumuydu.

Esasen Michael Jackson’ın yaşamının –bizim görebildiğimiz kadarıyla- tümü bir baskı ve bu baskıyı bir zaferle nihayete erdirebilme süreçlerinden oluşuyor. Bu sadece tek odalı bir evin, hayalinde müzikten başka bir şey olmayan eli sopalı bir babanın yaratabileceği etki değil. Sonuç olarak henüz 10 yaşına gelmeden sahne tozu yutmuş ve 22’sine geldiğinde “dünya yıldızı” olarak nitelenmiş bir müzisyenden söz ediyoruz. Yıllar boyunca dur durak bilmeyen medyadaki yalan haberlere, endüstrinin özel hayatını sömürmesine karşın Michael tam da bu baskılardan güç alıyordu.

Her yeni stüdyo albümde “tamamen yeni” olmak istemenin ona özgü bir yansıması vardı ve Jackson üzerine iliştirilen “Popun Kralı”nı taşıyabilmek için kariyerinin her döneminde kendi yarattığı baskılarla mücadele etmesi gerektiğini biliyordu. Bunu başardığını söylemek için birçok neden yaratabiliriz. Öyle ki; vitiligo kaynaklı renk dönüşümünün resmileştiği günlerde yayımlanan “Dangerous”, 1995’teki “HIStory” çıkışı ve diğerlerine nazaran biraz sönük kalsa da milenyumun ilk adımındaki “Invincible” ünlü şarkıcının tam inzivaya çekildiği düşünülürken bir anda yeniden doğuşunu simgeleyen kritik stüdyo albüm dönemleriydi.

2009 sonrasında 2. Dönem: Xscape

Geçtiğimiz günlerde yayımlanan “Xscape”in de Michael adına yeni bir geri dönüş olduğunu söylemek zor değil.

"Xscape"i dinlerken aklıma takılan sorulardan biri farklı dönemlerdeki bu şarkıların bir bütünlük içerisinde nasıl konumlanacağına yönelikti. Zira "daha önce duyulmamış" 8 şarkıyla karşılaşsak da bu bir toplama LP ve Jackson burada 1983-1999 koridorundan ses veriyor. Bu konuda riskli bir yolun ardına düşülerek Michael’in müzikal tavrı ve günceli yakalama refleksleri doğrultusunda her bir şarkı yeniden düzenlenmiş.

Giorgio Tuinfort, Timbaland, L.A. Reid ve Cory Rooney gibi isimlerin öncülüğünde gerçekleşen yenileme çalışmaları esasen Jackson’a ait vokalin çok dışında kalmıyor ve bütünün anlamına yaklaşmayı biliyor. Özellikle Jackson’ın 2009 Haziranı’nındaki vefatından sonra yayımlanan ilk albüm “Michael”a nazaran bu yeni şarkılar yere daha sağlam basıyor.

‘Love Never Felt So Good’ ile ‘80’ler R&B’sinden açılıyor “Xscape”. 1983 yılında kaydedilen şarkı boyunca tümüyle "Off The Wall" ve "Thriller" arasında bir yerdeyiz. Rooney ve Tuinfort’un yeni dokunuşları da ritmi bulunduğu dönemden soyutlamıyor. Hemen arkasından ses veren ‘Chicago’ ise 1999 senesine ait. “Invincible”ın akışı içerisinde nasıl dururdu bilinmez, ama Jackson bu parçayı dışarıda tutmayı tercih etmiş. Bu albümün ise ‘Slave to the Rhythm’ ve ‘A Place with No Name’ ile birlikte en iyi bölümlerinden birini oluşturuyor ‘Chicago’. Her üç şarkı boyunca pop hizasından ziyade efektif bir soul sızıyor. Geri vokallerdeki Michael varlığı başlı başına merkezi dolduruyor. Altı numarada yer alan ‘Do You Know Where Your Children Are’ın ise synthesizer yoğunluğuyla sürpriz bir intro’ya sahip olduğunu belirtmek gerek. Şaşırtıyor ve işin ilginci eldeki diskografiyle pek yakın durmasa da albümden aforoz etmek kolay olmuyor.

Elbette albüme adını veren şarkı: ‘Xscape’. “Michael her zaman vurucu bir kelime üzerine inşa ederdi albümlerini ve biz de onun izinden gittik” açıklaması getiriliyor isim konusunda. Öte yandan salt LP’ye adını bağışladığı için önemli bir yörüngede durmuyor ‘Xscape’. Bu şarkı yakın dönem kayıtlardan biri ve burada 1995'in 'This Time Around'una yaklaşan sert bir vokalle karşılaşıyoruz.

Yine de bir posthumous albüm bu. Eğer Michael Jackson dışında birilerinin onun şarkılarında günceli yakalama çabaları sizin hükmünüzde geçersizse, parçaların ilk kayıt versiyonlarına kulak vermenizde yarar var. Burada –Justin Timberlake’in vokalden duyulduğu ‘Love Never Felt So Good’ hariç– bir B-Side kapısı aralanıyor ve o demolardaki safi vokal üzerinden efsaneye daha da yaklaşıyorsunuz.

Sonuç olarak bir sanatçının, büyük bir müzisyenin not defterindeki tamamlanmamış projelerin toplamı "Xscape". Bu nedenle bağlı olduğu ismin ardından hayat bulmaya çalışan her albüm gibi biraz iç kırıyor, biraz “keşke”lere boğuyor; ama bir yerde size o yarım kalmış hikâyeyi tekrar hatırlatıyor.

Albümde Yer Alan Şarkılar

Love Never Felt So Good

Chicago

Loving You

A Place with No Name

Slave to the Rhythm

Do You Know Where Your Children Are

Blue Gangsta

Xscape