Kocaeli’nin tarım alanları sanayi ve inşaatlara kurban gidiyor

Köklerimizde bereket var başlığı ile yayımlanan ve Kocaeli’de tarımsal sorunların raporlaştırıldığı, Kocaeli Tarım Şuarası Raporu Tarım ve Orman Bakanlığı’na gönderildi. Kocaeli’de tarımsal faaliyetlerde sorunların ele alındığı raporun ilk bölümünde doğal kaynakların korunması ve geliştirilmesi ele alınırken planlama eksiklikleri, kurumlar arası koordinasyon eksikliği, sanayi baskısı gibi konulara çözüm getirilmeye çalışıldı. 5 bölümden oluşan Kocaeli’de tarımsal faaliyetlerin sorunları ve bunlara ilişkin çözüm önerilerinin ilk bölümünde ise doğal kaynakların korunması ve geliştirilmesine ilişkin bilgiler verildi.

Kocaeli’de tarımda doğal kaynakların korunmasına ilişkin sorunlar;

TARIMDA HANGİ KURUMUN KOORDİNE EDECEĞİ BELLİ DEĞİL

Kurumlar arası koordinasyonun yeterli seviyede olmaması. Su havzaları ve tarım havzaları ile ilgili çalışmaların koordinasyonun nasıl ve hangi kurumlarca yürütülmesi gerektiği. Arazi kullanım planlarının eksikliği. Doğal kaynaklar ve tarımsal faaliyetler üzerindeki sanayi baskısı. Doğal kaynaklarımızın korunması ve sürdürülmesi için içme ve kullanma suyu havzalarında havza yönetiminin planlama eksikliği. Su kaynaklarının niteliğinin ve niceliğinin korunması ve sürdürülmesi ile ilgili çalışmaların eksikliği. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan zirai ilaç denetlemelerindeki sorunların giderilmesi.

GÖLETLER AMACINA UYGUN KULLANILMIYOR

İçme suyunun özelleştirilmesiyle ilgili yasal mevzuatın yeterli olması. Tarımsal desteklemeler ve projelerin planlama eksikliği. Hayvansal üretim yapan işletmelerin suya ve toprağa verdiği zararlar. Hafriyat döküm alanlarının doğaya ve tarımsal üretime zarar vermesi. Tarımsal sulama için kurulan göletlerin amacına uygun kullanılamaması. Doğal yapıya zarar verebilecek enerji üretim tesisleri. Kırsaldan ekonomik nedenlerle kente göç. Evsel atıkların doğaya verebileceği tahribat. Sanayi ve kentleşmenin tarım arazileri üzerindeki imar baskısı.

TAŞRA TEŞKİLATLARI İLE KOORDİNASYON EKSİKLİĞİ

İlimizdeki planlanmış tarım arazileri ile belediye imar planları arasındaki uyuşmazlıklar. Bakanlığımız tarafından kurulan veri sistemi (TAD Portal) ile kullanıcı olan diğer kurum ve kuruluşlar ile entegrasyon problemi. Hazırlanan kanun ve yönetmeliklerin uygulanabilirliğin kolaylığı açısından taşra teşkilatı ile koordinasyon eksikliği. Tarımsal yapılardaki alt yapı tesislerinde mevzuatın yeterli icazet vermemesi. ( Örn; 5403 Sayılı kanun kapsamında izin verilen soğuk hava deposu. sera vb. yol izni verilmemesi). Farklı kamu kurumlar ile yaşanan mevzuattaki uyumsuzluklar.

BİYO ENERJİYE GEÇEMEDİK

5403 sayılı kanunu kapsamında ceza ve yaptırımlarının caydırıcı olmaması ve idari yaptırımın uygulanamaması ve tarımsal kaynaklı nitrat kirliliği yönetmeliğinde herhangi bir cezai ve idari yaptırımın olmaması. Kamu yatırımlarındaki bozulan alan tespitinde ve gerekli cezai işlemlerin uygulanmasından sıkıntılar. Biyo Enerji üretim tesislerinin henüz faaliyete geçmemesi.

Doğal Kaynakların korunması ve geliştirilmesine ilişkin çözüm önerileri;

KRİZLER TEK ELDEN YÖNETİLMELİ

Bu çalışmada ortaya çıkan en önemli sonuç ilimizde tarımsal faaliyetleri doğrudan veya dolaylı etkileyen veya bu faaliyetlerin sonuçlarından etkilenen kurumlar, birimler. işletmeler ve STK arasında koordinasyonun yetersiz olması veya benzer problemler üzerine farklı çözüm önerilerinin getirilmesidir. Bu koordinasyonun hızla sağlanması ve benzer krizlerin tek elden yönetilmesi gerekmektedir. Ayrıca iki bakanlığın birleşmesiyle oluşan teşkilatlanma yapısındaki uyumsuzluklar nedeniyle, çıkan sorunlara üretilecek çözümler noktasında aksamalar yaşanmaktadır.

TARIM ARAZİLERİ MİRAS YOLUYLA BÖLÜNMEMELİ

Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın sorumluluğunda olan ve doğal kaynakların korunması ve sürdürülmesi için son derece önemli olan bütünleşik havza politikalarının (su havzaları ve tarım alanları) il ve ilçe müdürlükleri bazında titizlikle yürütülmesi gerekmektedir. Tarımın sürdürülebilir olması üzerine son derece etkili olan arazi kullanım planlamanın il ve ilçe bazında titizlikle hazırlanması, tarım topraklarının miras yoluyla bölünerek tarımsal bütünlüğünün bozulmasının önüne geçilmesi ve arazi toplulaştırmasının hızla tamamlanması gerekmektedir. Toplulaştırma çalışmalarının arazi bakımından uygun tüm ilçelere hızla yayılması gerekmektedir.

İÇME VE KULLANMA SUYU KALİTESİ KORUNMALI

Aynı alan üzerinde tarımsal üretim planlanırken hayvansal ve bitkisel üretim alanları ayrı planlanarak mutlak tarım alanlarının bitkisel üretime, hayvansal üretimin ise marjinal tarım alanlarında yapılacak şekilde planlanması gerekmektedir. Ayrıca, büyük çaplı hayvansal üretim tesislerinde biyogaz üretim tesislerinin zorunlu kılınması ve böylece su ve toprağın kirlenmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Doğal kaynaklarımızın korunması ve sürdürülmesi için içme ve kullanma suyu havzalarında havza yönetiminin titizlikle planlanması, içme ve kullanma suyu havzalarının ve suyun kalitesinin korunması, su tahsis belgesinin verilmesinde dikkatli davranılması ve kontrolünün yaygınlaşması ve özellikle su ile topraklarımızın kirlenmesinin sebep olan tarımsal faaliyetlerden vazgeçilmesi gerekmektedir.

KANSEROJEN MADDELERE KARŞI CAYDIRICI ÖNLEMLER ŞART

Su kaynaklarının niteliğinin ve niceliğinin korunması ve sürdürülmesi için içme ve kullanma suyu havzalarında mevcut ormanların su kalitesi ve miktarını artıracak şekilde planlanması, bakım ve gençleştirmelerin hızla yapılması gerekmektedir. Bu göletlerin yönetiminin tek elden yapılması su kullanma randımanını artıracak ve bakım onarım vb. masrafları azaltacaktır. Tarımsal faaliyetler sonucu üretilen ürünlerin tüketici ile buluşmadan önce halde ve pazarlarda ilaç vb. kanserojen özellikli kalıntılara karşı denetlenmesi ve caydırıcı cezai işlemlerin titizlikle alınması gerekmektedir.

İÇME SUYU TİCARETİNİN ZARARI ANLATILMALI

İçme suyunun özelleştirilmesi ve ticaretinin uzun vadede doğaya ve geleceğe verdiği zararlarla ilgili yasal alt yapının hazırlanması; siyasilere, işletmelere ve kırsalda yaşayanlara eğitim ve bilgilendirme çalışmaları ile farkındalık oluşturulması gerekmektedir. Kırsal kalkınmanın alternatif projelerle zenginleştirilmesi, genç nüfusu kırsalda tutma yollarının araştırılması, tarımsal üretim teşvik desteklerin ürün ve üreten bazında gerçekçi bir şekilde planlanması gerekmektedir. Bununla birlikte katma değeri yüksek olan ürün çeşitliliğinin arttırılması ve süs bitkisi ve fidan üretiminin de destekleme kapsamına alınması gerekmektedir.

HAYVANSAL GÜBRE KONUSUNDA BİLİNÇLENDİRME GEREKLİ

Hayvancılık işletmelerinin suyu ve toprağı kirletmemesi için ilk aşamada gübre toplama alanlarının oluşturulması. Ahır gübresi üretimi muhafazası ve kullanılması konularında çiftçiler bilinçlendirilmeli ve desteklenmelidir. Bunun için ilk aşamada gübre toplama alanları oluşturulmalı, daha sonra da biyogaz tesisleri kurarak (Mahalli İdareler tarafından) enerji ve gübre elde etme yollarının araştırılması gerekmektedir. Hayvansal gübre kullanımı konularında çiftçiler bilinçlendirilmeli ve desteklenmelidir. Toprak ve su kirliliğine neden olan hafriyat döküm alanlarının ilgili kurumlarca planlanması, denetlenmesi ve caydırıcı tedbirlerin alınması gerekmektedir.

GÜNEŞ ENERJİSİ DAHA ETKİN KULLANILMALI

Tarımsal sulama amacı ile kurulan sulama göletlerinin yönetiminin tek elden yapılması gerekmektedir. Böylece verimli su yönetimini ve kullanımını sağlanmış olacak ve tüm tarımsal faaliyetleri ve tarımsal verimliliği (arazi toplulaştırması, kooperatifleşme vb.) olumlu etkileyecektir. İlimiz ve komşu illerdeki ilgili kurumların desteği ve eşgüdümü ile doğal yapıyı bozmayacak şekilde ilgili kurumlardan oluşan bir komisyon ile doğal yapıyı bozmayacak havza planlaması yapılarak HES ve RES alanlarının ve kapasitelerinin belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca güneş enerjisi etkin bir şekilde kullanılmalıdır. Bir kuzey Avrupa ülkesinden daha fazla güneşimiz olduğu aşikârdır. Ayrıca güneş enerjisi kullanılarak temiz enerji elde etme yollarının da hızla planlanması gerekmektedir.

ÜRETİM ALANLARINA YOL, KÖPRÜ, KONUT YAPILMAMALI

Kırsal alanlarda yaşayanlara tarımsal üretimi ve çiftçiliği özendirici model olabilecek sebze ve meyve deneme bahçeleri, seralar, süs bitkisi yetiştirme serası ve bahçesi vb. alanların oluşturulması, eğitimler verilmesi ve çiftçiye gözle görülür verilerin sunulması gerekmektedir. Evsel atıklardan kaynaklı kirliliğin önlenmesi ve ekonomiye geri kazandırılması için belediyeler tarafından konulan çöp konteynerlerinin çeşitlendirilmesi ve bu konu ile ilgili eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarına hız verilmesi, denetim ve kontrollerin sıkı bir şekilde yapılması ve yasal önlemlerin alınması gerekmektedir. İlimizdeki tarım alanlarının imara açılması sonucu; bu alanlarda konut, fabrika, yol vb. yapılar yapılmakta, bunun sonucu üretim alanlarındaki üretim bütünlüğü olumsuz etkilemektedir.

ENDÜSTRİ VE SANAYİ FAALİYETLERİ TARIM VASFI DÜŞÜK YERLERDE OLMALI

Açık alan yetiştiriciliği olan alanlarda sanayi ve endüstriyel faktörler bitkilerin gelişiminde olumsuzluklar oluşturabilmektedir. Yapılacak yeni sanayi bölgeleri tarımsal vasfı düşük veya olmayan arazilere kurulmalıdır. Uyuşmazlığın giderilmesi için her türlü ekipmanın, teknik desteğin sağlanarak tüm ilin plan görüşünün revize edilmesi. Bakanlık merkez teşkilatının gerekli entegrasyonu sağlaması. Hazırlanan kanun ve yönetmeliklerin uygulanabilirliğinin kolaylığı açısından taşra teşkilatı ile koordineli bir biçimde çalışılması daha sağlıklı ve verimli mevzuatlar çıkarılabilir.

MEVZUAT DÜZELTİLMELİ

5403 Sayılı Kanunun uygulama talimatında müştemilat ve alt yapı kısmının genişletilmesi. Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile koordinasyon sağlanıp mevzuat düzeltilebilir. Ceza ve yaptırımların güncellenerek caydırıcı hale getirilip, idari yaptırımların uygulanabilir hale getirilmesi ve tarımsal kaynaklı nitrat kirliliği yönetmeliğinde cezai ve idari yaptırım uygulanması. 23. Kamu yatırımlarındaki bozulan alan tespitinde ve gerekli cezai işlemlerin uygulanmasında hukuki problemlere çözüm getirilmesi. 24. Çevre illerimizde kurulacak biyoenerji üretim tesisleri bir an önce faaliyete geçirilmeli ve kümes, hayvan atıklarının değerlendirilip Ülke ekonomisine ve çevre hijyenine katkıda bulunmalıdır.