Kalp atışlarınızı hissediyorsanız dikkat

Günlük Kardiyoloji bölümüne başvuran hastaların 3’te 1’nin şikayeti olan kalp çarpıntısını VM Medical Park Kocaeli Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Hasan Ali Gümrükçüoğlu anlatıyor

Kalp atışlarınızı hissediyorsanız dikkat

Normal koşullarda kalp atışlarımızın farkında olmayız, eğer kalp atışlarınızı hissediyor veya kalp atışlarının farkındaysanız buna çarpıntı denilir.

Kalp hızı dakikada 60–100 arasında ise kalbinizin hızı normal demektir. Her insanın kalp hızı farklıdır. Vücut hareketleri (koşma, yürüme), duygusal durumumuz (üzüntü, endişe, mutluluk), açlık-tokluk, hava sıcaklığı gibi pek çok faktör kalp hızımızı etkilemektedir. Kalp hızınızı bulmak için 10 dakikalık bir istirahatin arkasından atar damarlarımızın vücut yüzeyine yaklaştığı yerlerden (el bileği, dirsek iç yüzü, koltuk altı, boyunda şah damarı bölgesi, kasık gibi) nabzınızı sayabilirsiniz.

ÇARPINTI NASIL TARİF EDİLİR?

Çarpıntı değişik şekillerde ifade edilebilir. Göğüs, baş veya boyun bölgesinde hissedilebilen, kalbin hızlı, güçlü ya da düzensiz atması, kuş çırpınması, boşluğa düşüyormuş hissi olarak tarif edilebilir. Tıp dilinde çarpıntıya, taşikardi denilmektedir ve kalbin hızının dakikada 100’ün üstünde olmasını ifade eder. Kalbin düzensiz çalışması nedeniyle de çarpıntı hissedilebilir. Buna ise aritmi denilmektedir.

KALP DIŞI NEDENLERDEN KAYNAKLANAN ÇARPINTI SEBEPLERİ NELERDİR?

Gebelik: Gebelik sırasında hormonal değişiklikler, gebelik sırasında oluşabilen kansızlık ve fetusun ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için kalp hız artar.

Ateş: Çeşitli hastalıklar sonucunda ateşin 1 derece artması kalp hızını 10-20 atım kadar artırabilmektedir.

Kansızlık: Çeşitli etkenler sonucu (yeme bozuklukları, basur, adet düzensizlikleri gibi) vücutta kansızlık gelişir ise kalp hızımız artar ve çarpıntı hissedebiliriz.

Anksiyete (iç sıkıntısı, gerginlik ve mutsuzluk): Sık görülen çarpıntı nedenlerinden biridir. Olağandışı bir stresiniz, üzerinizde duygusal veya fiziksel aşırı bir yük varsa çarpıntı şikâyetiniz olabilir.

Kalp hastalığı endişesi: Kişinin arkadaşları veya yakınlarını kalp hastalığı nedeniyle kaybetmesi veya kalp hastalığı teşhisi konulması durumunda kişide kalp hastalığı korkusuyla ya da duygusal bozukluklar sonucu, kendi kalp etkinliğiyle aşırı ilgilenmesi sonucu çarpıntı hissedebilir.

Panik Atak: Anksiyeteye benzer olarak, kişinin sürekli tetikte olması kötü haber alacağı, kötü şeyler olacağı düşüncesi, beklentisi vücutta çeşitli hormonların açığa çıkmasını sağlayarak kalp hızının artması ve çarpıntıya neden olabilir.

Obezite: Kilosu fazla olanların kalp hızı kilolu olmayanlara göre daha yüksektir. Kilo ile kalbin oksijen ve metabolit sunması gereken kütle daha fazladır ve kilonun neden olduğu damarsal değişiklikler ve akciğer kapasitesindeki değişiklikler nedeniyle kalp hızı artabilir. Obez olup küçük hareketlerle çarpıntıdan şikâyet edenlerin zayıflamaları halinde çarpıntı şikâyetleri azalabilir.

Guatr Hormonları: Guatr hormonlarının artmasın durumunda kalp hızı artar ve kişi çarpıntı hissedebilir.

Kafein benzeri maddeler: aşırı koyu çay, kahve ve kola tüketimi, sigara içme, uykusuzluk ve enerji içecekleri kalp hızının artırarak çarpıntıya neden olabilir.

İlaçlar: Bazı ilaçlar kalp hızının artırarak çarpıntıya neden olabilir. (kronik bronşit ve astım tedavisinde kullanılan ilaçlar, antidepresanların bir kısmı gibi)

KALPTEN KAYNAKLANAN SEBEPLER

Hipertansiyon: Tansiyonumuzun yükselmesi durumunda kalp vücuda kan göndermesi sırasında daha güçlü kasılması gerekir. Bunu biz çarpıntı olarak algılayabiliriz. Özellikle tansiyonu yeni yükselmeye başlayan hastalarımızda daha sık görülmektedir.

Kalp kapak hastalığı: Kalp kapak hastalıkları sonucunda vücuda gönderilen kan miktarı azalacağı için çeşitli dengeleyici mekanizmaların devreye girmesi nedeniyle kalp hızı artarak çarpıntı hissedilebilir.

Kalp yetersizliği: Çeşitli etkenler sonucunda kalbin kaşınma gücünde azalma (en sık kalp krizi) veya kalbin içine kan dolması azalırsa (en sık hipertansiyon ve kalp kapak hastalıkları) kalp vücuda yeterince kan gönderemez ve kalp hızı artarak çarpıntı hissedilebilir.

Ritim Bozuklukları: Kalp ritminin düzensizleşmesi, yani anormal kalp ritmidir. Aritmi, kalpte görülen ritim bozukluklarının genel adıdır. Kalp ritminin normalin dışında olmasına aritmi denir. Kalbin bu ritmini sağlayan elektriksel aktivite kalp içinde özelleşmiş ileti yolları sayesinde kalbin gerekli bölgelerine ilerler. Normal kalp atımını başlatan uyarı çıkış noktası sağ kulakçıkta bulunan sinüs düğümüdür. Bu uyarı kulakçıkları uyararak kalbin karıncıklarına doğru ilerler. Daha sonra atriyoventriküler (AV) düğümüne ulaşır. Bu düğümde normal bir bekleme süresi vardır ki bu kulakçıklarla karıncıklar arasındaki uyumlu kasılma açısından gereklidir. Uyarı AV düğümünden karıncıklara uygun şekilde dağılarak karıncıkları uyarır. Çeşitli durumlarda kalbin bu ritmin dışında çalışması durumu ritim bozuklukları ya da aritmiler olarak adlandırılır. Normalde sinüs düğümünden dakikada 60–100 civarında uyarı çıkar. Bu da kalp hızını oluşturur. Kalpten kaynaklanan ritim bozukluklarını kabaca kalbin kulakçıklarından ve karıncıklarından kaynaklananlar olarak ikiye ayırabiliriz.