Kocaeli’de faaliyet gösteren KORDSA fabrikasında şok bir gelişme yaşandı. Toplu sözleşme sürecinde anlaşma sağlanamaması üzerine TEKSİF Sendikası grev kararı almıştı. Bu karar sonrası işverenin hamlesi gecikmedi. KORDSA yönetimi, grev kararına karşılık lokavt kararı aldı. KORDSA'dan Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) gönderilen açıklamada, TEKSİF'in grev kararına karşılık lokavt kararı alındığı bildirildi. 10 Eylül'de uygulanmaya başlanacağını duyurulan lokavt kararı ile ilgili KAP'a gönderilen açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Türkiye Tekstil Örme ve Giyim Sanayii İşçileri Sendikası (TEKSİF) ve Şirketimiz'in üyesi bulunduğu Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası arasında yürütülen, XXV. Dönem Grup Toplu İş Sözleşmesi müzakerelerinde anlaşma sağlanamadığından TEKSİF'in grev kararına karşılık Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası 28.08.2019 tarih ve 1284 sayılı kararı ile lokavt kararı alınmasına ve lokavtın 10 Eylül 2019 tarihi itibariyle uygulanmasına karar vermiştir. Lokavt kararı şirketimize 29.08.2019 tarihinde tebliğ edilmiştir.”
Peki, lokavt nedir? Evrensel gazetesinde lokavt 7 maddede şöyle anlatılıyor…
LOKAVT NEDİR?
İşyerinde faaliyetin tamamen durmasına neden olacak tarzda, işverenin kendi kararıyla veya üyesi olduğu işveren sendikasının verdiği karara uyarak, işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasına lokavt denir.
LOKAVT NE ZAMAN İLAN EDİLEBİLİR?
Patron sendikası (örneğin MESS) veya sendika üyesi olmayan patron, grev kararının kendisine tebliğinden itibaren altmış gün içinde lokavt kararı alabilir ve bu süre içerisinde altı iş günü önceden karşı tarafa bildirilecek tarihte uygulamaya koyabilir.
LOKAVT HALİNDE KİMLER ÇALIŞABİLİR?
Lokavtın uygulanması halinde isimleri yasaya uygun usullerle belirlenmiş olan ve hiçbir surette üretim veya satışa yönelik olmamak kaydıyla niteliği bakımından sürekli olmasında teknik zorunluluk bulunan işlerde faaliyetin devamlılığını veya işyeri güvenliğini sağlayacak olan kişiler dışında hiç kimse çalıştırılamaz. Bu durumda kapsam dışı (beyaz yaka) işçilerin de işyerinde çalışması mümkün değildir.
BİR PATRON VEYA PATRON SENDİKASI NEDEN LOKAVT İLAN EDER?
Patronlar, lokavtı mücadelede psikolojik üstünlüğü ele geçirmek, TİS masasında pazarlık unsuru olarak kullanmak, grev oylaması istediğinde kapsam dışı beyaz yaka personelin greve hayır demesini sağlamak vb. amaçlarla lokavt ilan edebilir.
LOKAVT UYGULAYAN PATRON YENİ İŞÇİ ALABİLİR Mİ?
Patron, kanuni bir grev veya lokavt süresince, iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin yerine, sürekli ya da geçici olarak başka işçi alamaz veya başkalarını çalıştıramaz. Lokavt dolayısıyla iş sözleşmeleri askıda kalan işçiler de lokavt süresince başka bir işyerinde çalışamaz. Aksi hâlde işçinin iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilebilir.
LOKAVT DURUMUNDA İŞÇİLER HANGİ HAKLARINI KAYBEDER?
Lokavta maruz kalan işçilerin iş sözleşmeleri grev ve lokavt süresince askıda kalır.
Patron, lokavt nedeniyle iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin lokavtın başlamasından önce işleyen ücretlerini ve eklerini olağan ödeme gününde ödemek zorundadır. Grev ve lokavt süresince iş sözleşmeleri askıda kalan işçilere bu dönem için ücret ve sosyal yardımlar ödenemez, SGK primleri yatırılmaz, bu süre kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz.
İŞÇİLER LOKAVTTAN KORKMALI MI?
Kapitalizm koşullarında, patronlar için işleyen bir sistem kurulmuştur ve patronlar “ekonomik, yasal vb.” açıdan işçilere göre güçlü konumdadır. Bu nedenle yasalarla düzenlenmişse de lokavt bir hak olmamalıdır ve meşru değildir. Buna rağmen, üretimin devam ettiği işyerlerinde greve çıkan işçinin, lokavttan çekinmesine de gerek yoktur. Tek istisnası kapsam dışı beyaz yaka personel sayısının kapsam içi sendika üyesi sayısına yakın olduğu işyerlerinde lokavt tehdidi ile beyaz yaka personelin greve hayır demesi durumudur. Ancak yakın dönemde MESS ve EMİS bu bakımdan da hüsrana uğramış, grev oylaması talep ettiği her işyerinde sendika üyelerinden daha fazla sayıda “greve evet” oyu kullanılmıştır.
