Günlük okumak, hak ihlali olabilir!

Yalnız kalmak, sadece bir ihtiyaç değil, aynı zamanda temel bir hak olabilir. Kendinizi çok sıkıştığınız, etrafınızdaki bir sürü insandan kaçmak istediğiniz ya da sadece size ait olmasını istediğiniz zamanları düşünün. Böyle zamanlarda tek istediğiniz şey yalnız kalmak oluyor. Yalnız kalmak bir istek değil de bir hak olsaydı nasıl bir hayatınızın olacağını hiç düşündünüz mü?

Tarihsel sürece bakıldığında yalnız kalma hakkı, özel hayatın gizliliği ve mahremiyet haklarıyla sıkı bir ilişki içerisinde bulunuyor. Ancak günümüz teknolojisinde mahremiyet, özel hayatın gizliliği ve yalnız kalmanın başka anlamlara geldiğini söylemek mümkün. Bu da yalnız kalmanın yeniden tanımlanmasını gerektiriyor. KTO Karatay Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Doç. Dr. Hakkı Mert Doğru, “Yalnız Kalma Hakkı” makalesinde bu hakkın varlığına dikkat çekiyor. Çalışmada, özel hayata saygı ve mahremiyet haklarında kişinin kendisi dışında etrafında en az bir kişinin bulunması gerektiği belirtiliyor. Özel hayata saygı ve mahremiyet hakkından bahsedebilmek için etrafta başka kişi ya da kişilerin var olması gerekiyor. Yalnız kalma hakkında ise kişi, diğer insanlardan kendisini doğrudan soyutladığında bu haktan bahsedilebiliyor. Bu hakkın kişiye gizli bir alanın tanınması ve bunun korunması imkânını verdiğini belirten Doğru, yukarıda bahsedilen haklarla bağlantılı olsa dahi yalnız kalma hakkının başlı başına ayrı bir kişilik hakkı olarak değerlendirilmesi gerektiği söylüyor.

YALNIZ KALMA HAKKI
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisinde yayınlanan makalede yalnız kalma hakkı iki şekilde ifade ediliyor. Bunlardan birincisi aile üyelerinden belirli bir süre ayrı kalma isteği. Bu şartta birey gerçek anlamda tek başına kalmak istiyor olabilir. İnsan zaman zaman yakın ailesi, akrabaları ya da komşularından uzakta veya ayrı olarak kalmak isteyebilir. Çalışmaya göre aile üyeleri tarafından bu duruma uyulmaması, yalnız kalma hakkının ihlaline sebebiyet verebilir.
İhlalin ikinci türü ise kişiyle ilgili gizli ve özel bilgilerin hukuka aykırı bir şekilde öğrenilmesi olarak ifade ediliyor. Makaleye göre kişinin özel belgelerini, görüntülerini ya da hatıra defterini (günlük) çalan, bunları açıklamamış olsa bile sırf ilgili bilgileri öğrendiği için yalnız kalma hakkına aykırı hareket etmiş oluyor. Buna göre kardeşiniz ya da çocuğunuzun günlüğünü okuyarak onun yanız kalma hakkını elinden almış oluyorsunuz.

Medeni Hukuk Ana Bilim Dalı’nda öğretim üyesi olan Doğru, yalnız kalma hakkına yapılan müdahalelerin, hukuka aykırı olarak kabul edilmesi gerektiğini çünkü bu ihlalin özel hayata saygı hakkının ihlalini oluşturduğunu belirtiyor. Aynı şekilde yalnız kalma hakkının ihlalinin, kişilik haklarının ihlali sonucunu doğurduğunu aktaran Doç. Dr. Hakkı Mert Doğru, kişilik haklarının ihlali durumunda başvurulabilecek yollar ne ise yalnız kalma hakkının ihlali durumunda da aynı yollara başvurulmasının mümkün olduğunu ifade ediyor. Toplumda yaşanan bu sorunun çözümü için Doğru “Yalnız kalma hakkı, her ne kadar özel hayatın gizliliği ve mahremiyet hakkı ile bağlantılı olsa da tek başına bir kişilik hakkı olarak kabul edilmelidir. Bir başka ifadeyle özel hayatın gizliliği, mahremiyet hakkı ve yalnız kalma hakkı bir bütünü oluşturan üç farklı hak olarak ortaya koyulmalıdır.” önerisini sunuyor.

Yalnız kalma hakkına toplumun her kesiminin ihtiyacı var. Toplumumuzun vazgeçilmezi çat kapı gelmeyi seven komşular, hayatınızın her detayını bilmek isteyen akrabalardan kurtulmak için yalnız kalma hakkının resmileşmesi gerekmiyor. Hukuki olmasa da insanların zaman zaman yalnız kalma hakkının olduğunu toplumsal bir kural haline gelmesi gerekiyor.