Uzmanlar uyardı :"Her an patlayabilir"

1976 yılında açılan ve ülke elektriğinin yaklaşık yüzde 40’ını karşılayan santral, Ermenistan’ın başkenti Erivan’a sadece 35 kilometre uzaklıkta. Türkiye sınırına ise 16 kilometre mesafede bulunan tesis, 1988’deki Spitak Depremi’nin ardından altı yıl boyunca kapalı kalmış, 1995’te yeniden faaliyete geçmişti.

"Her an patlayabilir"

Daily Mail'de yer alan haberde, Güney Kafkasya uzmanı Dr. Peter Marko Tase, santralin teknolojik olarak eski olduğunu ve ekonomik yetersizlikler nedeniyle güvenlik açısından büyük risk taşıdığını vurguladı.

Tase, “Bu reaktörün bir felakete yol açma riski çok yüksek. Patlama durumunda tıpkı Çernobil gibi toprak, su ve hava kirliliğine yol açabilir; etkileri Avrupa semalarında yıllarca hissedilebilir” dedi.

Uluslararası uyarılar yıllardır sürüyor

Santralin, aktif sismik fay hattında yer aldığına dikkat çeken uzmanlar, tesisin yapısal güvenliğinin yetersiz olduğunu söylüyor. 1995’te yeniden açılmadan önce de endişeler dile getirilmişti. O dönem Ermenistan Parlamentosu Çevre Komitesi Danışmanı Viktoria Ter-Nikogossian, “Bu nükleer santral hiçbir zaman güvenli olmayacak. Olası bir kaza Ermenistan’ın sonu olur” ifadelerini kullanmıştı.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan Morris Rosen ise santralin tasarımını “açıkça yetersiz” olarak nitelendirmişti.

Rusya'nın etkisi sürüyor

Santral halen Rusya’nın devlet nükleer enerji şirketi Rosatom’un teknik desteğiyle çalışıyor. Dr. Tase’ye göre bu durum, Kremlin’in Güney Kafkasya’daki enerji politikalarında önemli bir rol oynamasına neden oluyor. Rosatom’un, santraldeki iki reaktörden birini modernize etmesi bekleniyor ancak Aralık 2023’te imzalanan anlaşmanın uygulanıp uygulanmayacağı belirsizliğini koruyor.

Dr. Tase, santralin oluşturduğu tehdide karşı uluslararası müdahale çağrısı yaptı. “AB ve ABD, bu nükleer saatli bombayı devre dışı bırakmak için acilen harekete geçmeli” diyen Tase, Metsamor’un küresel güvenlik açısından ciddi bir risk olduğuna dikkat çekti.

Santral yetkilileri ise tesisin sağlam bir bazalt blok üzerine inşa edildiğini ve yıllar içinde güvenlik önlemlerinin artırıldığını savunuyor.