COVİD-19 sürecinde kaygı ve stresle nasıl baş edebiliriz?

İzmit Cihan Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Deniz Diri, COVİD-19 sürecinde kaygı ve stresle nasıl bahşedileceğini sıraladı. COVİD-19’un herkesin hayatını etkilediğini belirten İzmit Cihan Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Deniz Diri, açıklamasında ayrıca şunları söyledi: "İlk olarak Çin’in Wuhan eyaletinde tespit edilen, sonrasında tüm dünyaya yayılan ve ölümcül etkileri olan COVID-19, yarattığı kriz ve belirsizlik ortamı ile herkesin hayatını etkiledi. Normal zamanlarda çevremizde tehlikeler olsa da genel olarak bir güven duygusu içerisindeyizdir. Covid-19’un çok kolay yayılıyor olması ve ölümlere yol açması hepimizin içinde bulunduğu güven duygusunu kaybetmesine neden oldu.

GÜVEN DUYGUSUNU ZEDELEDİ

Öncelikli olarak hastalanabileceğimiz endişesi, sonrasında alınan önlemler kapsamında günlük rutinlerimizi (işe gitmek, temel ihtiyaçlarımızı karşılamak için markete, pazara gitmek, toplu taşıma araçlarını kullanmak) yerine getirmekte bile zorlanmaya başlamamız, en yakınlarımızla bile görüşemememiz, sosyallikten uzaklaşmamız ve bunun süresinin belirli olmaması bu güven duygusunu zedeleyen en önemli faktörlerdir. İnsanların stresli durumlar karşısındaki tepkisi kişisel özelliklerine, travmatik deneyimlerine ve içinde bulunduğu şartlara göre farklılık gösterebilir. Belirsizlik ve kontrol edememe duygusu herkes için sıkıntı veren bir durumdur. Öncelikle kontrol edebileceğimiz noktalardaki tüm önlemleri aldığımızdan emin olmalıyız.

SAVUNMA MEKANİZMASI

Aslında unutulmaması gereken en önemli şey “kaygı ve paniğin virüsten daha bulaşıcı olabileceğidir”. Kaygı normal düzeyde yaşandığında bizi tehlikelere karşı koruyan ve hayatta kalmamızı sağlayan bir savunma mekanizmasıdır. Bu nedenle kaygımızı; koruyucu olması için doğru şekilde yönetmeli ve gerekli önlemleri almalıyız. Bunun için alacağımız ilk önlem kendi aramızda ve sosyal çevremizde yarattığımız bilgi kirliliğini önlemek olmalıdır. Pandemide en temel ve ortak olan duygu kaygı, endişe, korku ve belirsizliktir.

KAYGI YA SEBEP OLDU

Salgının ülkemizde görülmesi ve yayılması ile beraber insanlarda uyku ve iştah düzensizliğine, sinirliliğe, gerginliğe, mutsuzluğa, karamsarlığa, konsantrasyon güçlüğüne neden olarak zaman zaman paniğe varacak düzeyde anksiyeteye (kaygıya) sebep oldu. Kişilerde bedensel duyumlarına odaklanma, nefesi/ateşi kontrol etme, kendisine/yakınlarına korona bulaşmış olması ya da başkalarına bulaştırma ile ilgili aşırı korkular oluştu.

SAĞLIKLI BESLENMEK ÖNEMLİ

Birbirimizi olumsuz etkileyerek umudumuzu kaybetmek, motivasyonumuzu düşürmek, kaygılarımızı arttırmak her zaman daha kolay olmuştur. Bu süreçte yapılması gereken en önemli şeylerden biri bağışıklık sistemimizi güçlü tutmak için kaygılarımızı doğru şekilde kontrol etmektir. Bunun için sağlıklı beslenmek, uyku ve egzersizlerimize dikkat etmek, rahatlamak için zaman ayırmak, sağlıklı ilişkilerimizi korumak, kaygılarımızı sevdiklerimizle aşırıya kaçmadan paylaşmak önemlidir.

ZAMANI UYGUN PLANLAMALIYIZ

Kaygılarımızı doğru bir şekilde kontrol etmek için evde geçirdiğimiz zamanı uygun planlamaya özen göstermeliyiz. Burada dikkat edeceğimiz en önemli şey bizim hayatla kurduğumuz bağı oluşturan günlük işlerimiz yani rutinlerimizden uzaklaşmamaktır. Hayatla olan bağımızı koparmamak için rutinlerimizi evde uygulayacak şekilde planlamalıyız. Çalışma hayatını evden devam ettirmek zorunda olanlar için zaman biraz daha planlanmış durumdadır. Ancak işlerine ara verenler veya çalışmayanlar için ise durum biraz daha farklıdır. Bu süreçteki zorunlu evde kalma halini yani izolasyonu kendimiz için bir fırsata çevirebiliriz.

HOBİLERİNİZLE İLGİLENİN

İlgi duyduğumuz ancak fırsat bulamadığımız ve zaman yaratamadığımız konularda okuyabilir, öğrenebilir, kendimizi geliştirebilir, evde hobilerimizle daha yakından ilgilenebiliriz. Yakınlarımızla internet üzerinden veya telefonla da olsa iletişimimizi sürdürebiliriz. Hızla akıp giden ve oturup üzerine düşünme fırsatı bulamadığımız hayatımıza verilen bu küçük molayı yapıcı dokunuşlar ve planlar yapma yönünde kullanmak çok yararlı olacaktır. Böylece belki kaçırdığımız küçük detaylar aile üyelerimizle daha yakın ve derin ilişkiler kurmamızı sağlayabilir.

ORTAK YAŞAM ALANLARINI ORGANİZE EDELİM

Düzenli spor yapanlar belirli saat dilimlerini evde yapabilecekleri spor hareketlerine ayırabilirler. Evde küçük çocuklar veya aile büyükleri varsa zaman zaman eğlenceli toplu bir aktiviteler yapılabilir.

Özellikle kalabalık aile üyelerinin beraber yaşadığı evlerde zaman zaman bireysel yaşam alanlarımızı belirlemek zorlaşabilir. Elimizden geldiğince birbirimize saygılı davranmaya özen göstermemiz gerekir. Hepimizin zaman zaman tek başına olmaya ve sessizliğe ihtiyacı olduğunu unutmamalıyız. Bu süreçte de evde önceliklerimizi belirleyerek ortak yaşam alanlarımızı buna göre organize edebiliriz."