Cumhuriyet Halk Partisi Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan
yılbaşından bu yana elektrik faturalarının yüzde 45 zamlandığını
söyledi. TBMM’ye araştırma önergesi veren Tahsin Tarhan enerji
şirketleriyle köprü ve otoyol benzeri garanti alım taahhütlü
sözleşmeler imzalandığını bu sebeple her gün dolar üzerinden ödeme
yapıldığını belirtti. Dolar yükseldikçe elektrik faturalarının da
yükseldiğini söyleyen Tarhan’ın önergesinde şu ifadeler yer aldı;
“Türkiye'de elektriğin yaklaşık 4'te 1'ini kamu, yani Elektrik
Üretim AŞ üretiyor.
ŞİRKETLERE FAYDA SAĞLAMAK İÇİN
Geriye kalan 4'te 3'ü ise özel şirketlerin özelleştirme yoluyla
devletten aldığı ya da yurtdışından getirdikleri krediyle
kendilerinin yaptığı santrallerde üretiliyor. Dolayısıyla zamlar
yüzünden vatandaşın cebinden çıkacak paraların yaklaşık yüzde 25'i
kamu kurumuna, geri kalan asıl büyük kısım olan yüzde 75'lik pay
ise sayıları 300'e yaklaşan özel sektöre ait elektrik şirketlerinin
kasasına girecek. Döviz kuru ve ekonomik kriz bahane edilerek
yapılan zamlar yandaş elektrik dağıtım şirketlerine fayda sağlamak
için yapıldı.
YÜZDE 45 ZAMLANDI
Manipülasyon ve kriz yok söylemleri maalesef gerçeği
yansıtmamaktadır. Türkiye doğru yönetilmezse içinden zor çıkacağı
büyük bir krizin içerisindedir. Uygulanan politikaların ekonomiye
yeni bir yön vermesi beklenirken, iktidarın tüm yükü vatandaşın
sırtına yüklemeye çalışması kabul edilebilir değildir. Yılbaşından
bu yana elektrik fiyatı yüzde 45 arttı. Bununla beraber iğneden
ipliğe her şeye gelen zamlar vatandaşın bütçesini daha da
daraltırken, elektrik şirketlerinin kasaları dolup
taşmaktadır.
ENERJİDE DIŞA BAĞIMLIYIZ
Türkiye büyük bir potansiyele sahip olmasına rağmen uygulanan
enerji politikası baştan aşağıya yanlıştır. Yerli ve milli enerji
söylemlerine rağmen enerjide dışa bağımlılık bir türlü
azaltılamadı. 2017 yılı sonu itibarıyla elektriğin yüzde 37.7'si
ithal doğalgazdan, yüzde 17.3'ü de ithal kömürden olmak üzere yüzde
55'i hâlâ ithal kaynaklarla üretiliyor. Buna karşılık barajlardan
üretilen elektriğin payı yüzde 14.2'lere kadar düşmüş durumda.
Enerjinin ithal kaynaklarla üretilmesi dövize ve doğalgaza gelen
her zammın elektrik fiyatlarına yansımasına yol açıyor.
KAYIP KAÇAK AZALTILACAKTI
Elektriğe gelen zamların bir diğer nedeni, elektrik dağıtımının
özelleştirilmiş olmasından kaynaklanıyor. Özelleştirme elektrikteki
kayıp kaçağın azaltılacağı iddiasıyla yapılmıştı. Ancak hâlâ
ortalama kayıp-kaçak oranı yüzde 15-16 gibi çok yüksek seviyelerde
bulunuyor. Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde bu oran yüzde 70'lere
kadar çıkıyor. Özelleştirme kayıp-kaçakları hedeflendiği düzeyde
azaltmadığı gibi bir de vatandaşın sırtına şirketlere ödenen hizmet
bedelleri binmiş oldu.
MECLİS ARAŞTIRMASI İSTEDİ
Güneş, rüzgar, jeotermal gibi yenilenebilir enerji
santrallerini yapan özel şirketlere yapılan yüksek fiyattan garanti
enerji alım desteği de zamların artmasına yol açmaktadır. Halen
rüzgar ve hidroelektrik santrallerinden satın alınan elektriğe
devlet, 7.3 dolar/cent, biyokütle ve güneşe 13.3 dolar/cent,
jeotermale 10.5 dolar/cent para ödüyor. Bu elektrik santralleri
sisteme 1 kilovatsaat elektrik verdiğinde Merkez Bankası'nın günlük
dolar kuruyla çarpılıp ödemesi yapılıyor. Dolayısıyla dolar
yükseldikçe bu firmaların kârı katlanırken elektriğe yapılan zammı
daha da yukarı itiyor. Yukarıda açıklanan nedenlerle, elektriğe
yapılan zamların nedenlerinin tespit edilmesi ve vatandaşın
yararına olmayacak hallerin tespitinin yapılarak tedbirler alınması
amacıyla Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.”