Kocaeli’deki kiralık evlerle ilgili korkunç örnekler verdi!

Türkiye’de 2 yıla yakın süredir devam eden ekonomik kriz, vatandaşı 2 maaşla dahi geçinemez duruma getirdi. Yoksulluk sınırının 40 bin liraya dayandığı ülkemizde, asgari ücret 11 bin 400 liraya yükseltildi, en düşük emekli maaşı ise 7 bin 500 lira gibi trajikomik bir rakamda sabit tutuldu. Tabii en düşük emekli maaşının altında dul ve yetim aylığı alan milyonlarca da insan var Türkiye’de. Yani vatandaşın geliri az, lakin gideri günden güne artıyor. Çarşı, pazar ateş pahası. Ve vatandaşı geçinemez hale getiren artışların başında ise kiralar geliyor. Mesela Kocaeli’de 2 yıl öncesine kadar 600 liraya kiraya verilen kenar mahallelerdeki rutubetli evler bile 5-6 bin liraya kiralanır oldu. Yine Kocaeli’de 2 yıl önce merkez mahallelerde 1000-1200 lira olan kira bedelleri, bugün 15-20 bin liraya kadar dayandı. 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nden önce yapılmış pek çok 2+1 bir dairenin ortalama kira bedeli, 8-10 bin lira civarında. Öte yandan ev fiyatlarının da giderek artması, kira fiyatlarına da etki ediyor. Ev fiyatları arttıkça, yatırım amaçlı bu evleri alanlar, kira bedelini yüksek tutuyor. Mevcutta evi olanlar ise hem ev fiyatlarının artışı nedeniyle karda hem de deprem öncesi yapılmış merkezi konumdaki evlerinin kira bedelini 20 bin liraya kadar çıkarabiliyorlar. Ev fiyatlarının astronomik oranda artışı, ev satın alamayan vatandaşı kiralık evlere mecbur kılıyor ve talep fazla olunca dileyen dilediği gibi evini yüksek rakamlardan kiralayabiliyor.

EV KİRALAYAN EMLAKÇILARIN İŞLERİ İYİ
Kiraların ve ev fiyatlarının yüksek oluşunun Kocaeli’de emlak piyasasını nasıl etkilediğini, kira fiyatlarının, ev fiyatlarının düşmesi ya da daha fazla atmaması için neler yapmak gerektiğini Kocaeli Emlakçılar Odası Başkanı Alpay Hacıoğlu ile konuştuk. Hacıoğlu, kiralık daire işi yapan emlakçıların işlerinin arttığını, satılık evlerde ise neredeyse yaprak kıpırdamadığını, insanların yatırımlarını arsalara, arazilere, prefabrik evlere, bungalovlara kaydırdığını dile getirdi. Hacıoğlu, kiralık ve satılık ev fiyatlarının haddinden fazla oluşunun dar ve orta gelirli insanları derinden etkilediğini, insanları geçinemez kıldığını belirterek devletin, acilen bir komisyon kurması, il il ilçe ilçe kira tespiti yapması, bu haddinden fazla artışlara “Dur” demesi gerektiğini kaydetti. Ülkede enflasyonun oldukça yüksek olduğunu, tüm ürünlere zam geldiğini ancak kiralık ev fiyatlarının enflasyon oranını çok çok aşan bir şekilde seyrettiğini belirten Hacıoğlu, bu artışların trajik olaylara sebebiyet vereceği noktasında hükümeti uyardı. Bunun örneklerini, birbirini öldüren, yaralayan kiracı-ev sahibi kavgalarında, kira bedelini ödeyemediği için intihar girişiminde bulunanlarda gördüklerini belirten Hacıoğlu, “Bu artışların önüne geçilemezse maalesef 3-4 ay sonra çok daha trajik olayların haberlerini okur duruma geleceğiz” dedi.

SATIŞLAR 3 AYDIR DURMA NOKTASINDA
İlk olarak ev fiyatlarındaki artışın Kocaeli’deki emlakçıları nasıl etkilediği yönündeki sorumuzu cevaplayan Alpay Hacıoğlu, “Konut piyasası “Durdu” denebilecek kadar çok yavaşladı. Fiyatlar yüksek, konut kredilerinin faiz oranları yüksek. Son üç aydan bu yana ilanda duran, satılmayan çok daire var. Tek tük satış oluyor. O evleri de kente yeni gelecek, mecburen ev almak zorunda olanlar, ailesinden miras kalanlar, arsa satarak eline para geçenler alabiliyor. Yani emlakçıların pek çoğu, 3 aydır tek bir daire bile satamıyor. Araya deprem girmeden önce devletin, sosyal konut projesi vardı, bunun kuraları çekilmeye başlandı. Bu projelerin daha da artırılması, müteahhitlerin sattığı fiyatların bir hayli altında, uygun ödeme koşullarıyla dar ve orta gelirli vatandaşa sunulması gerek. Ev fiyatlarını düşürmek ya da artışını durdurmak, insanların ev sahibi olabilmesini sağlamak için bu gerekli. Çünkü, insanların sığınma ihtiyacını çözmesi gereken devlettir” ifadelerini kullandı.

O EVLER İÇİN BİLE YALVARIYORLAR
Hacıoğlu, kira artışlarının yüksek oluşunun emlakçıları nasıl etkilediğiyle ilgili sorumuza ise “Elinde kiralık daireler bulunan meslektaşlarımız mutlu. Çünkü kendisine kiralaması için verilen evler, anında kiralanıyor. Çünkü talep fazla. Kente her yıl 18-19 bin öğrenci geliyor, memurlar geliyor. Kocaeli sürekli göç alıyor. Öte yandan Suriyeliler, Afganlar var. Mevcutta oturduğu ev sahipleriyle kiralara yapılan artışlar nedeniyle anlaşamayıp yeni kiralık evler bakanlar var. Ev fiyatlarının yüksek oluşu, konut kredi faizlerinin yüksek oluşu nedeniyle insanların kiralık evlere mecbur kalışı var. Yani kiralık evlere talepler bir hayli fazla ve daha düne kadar 5 bin liraya kiralanamayan evler için vatandaş ‘6-7 bin liraya kiralayalım’ diye yalvarıyor. Mesela benim elinde şu an 10 tane kiralık ev olsun, anında hepsini birden kiralarım. Talep o kadar fazla” şeklinde cevap verdi.

BARINMA SORUNU DEVLETİN DERDİDİR
Kocaeli Emlakçılar Odası Başkanı Alpay Hacıoğlu, kiralık ev konusunda emlakçıların işleri iyi olsa da kira bedellerinin yüksek oluşundan dolayı yaşadığı rahatsızlığı da açık yüreklilikle dile getirdi. Hacıoğlu, kiralık ev fiyatlarının neden artış gösterdiği, bu artışların neden önüne geçilemediği, kiralık ev ilanları üzerinden insanların nasıl dolandırılabildiği, hükümetin kiralık ev fiyatlarıyla ilgili nasıl bir yol izlemesi gerektiği gibi konularda açıklamalarda bulundu. Kocaeli’de kiralık ev fiyatlarının geldiği korkunç durumu, örnekler vererek gözler önüne seren Alpay Hacıoğlu, şunları kaydetti: Bir süre önce ulusal basına verdiğim demeçte, kiraların astronomik boyutlara ulaşması nedeniyle trajik vakalar yaşanacağını söylemiştim. Bugün haberlere baktığımda bir ev sahibinin kiracısını öldürdüğünü gördüm. İki gün önce bir vatandaşın İzmit Kaymakamlığı binasının çatısına çıkıp, ‘kiramı ödeyemiyorum, geçinemiyorum’ dediğini gördüm. Geçtiğimiz günlerde tek başına yaşayan yaşlı bir kadının, 3 bin lira olan kirasının 10 bin liraya çıkarılması sonrası intihar girişiminde bulunduğunu gördüm. Barınma sorunu biz emlakçıların, vatandaşın, esnafın derdi değildir, devletin derdidir. Devletin bir an önce bu işi çözüm noktasına getirmesi lazım.

27 YILLIK DAİRE, 12-18 BİN LİRA
Devlet, orta ve dar gelirli vatandaşlara il il ilçe ilçe sosyal konut yapmak durumunda. Buna başladılar, kuralar çekildi ama yetmez, çok daha fazla artmalı. Evet, deprem kimyamızı bozdu, öncelik o bölgeye verildi ama kiralardaki yüksek artış nedeniyle trajik vakalar yaşanıyor. Bu mesele de çok aciliyeti olan bir mesele. Devlet konut yapacak, müteahhitlerin ürettiği evlerden çok daha ucuza satacak, ödeme koşulları da uygun olacak. Bu evlerin kira bedelleri de düşük tutulacak. Bu durum, kira bedellerini de ev fiyatlarını da düşürecektir. Bu konudaki çözüm önerilerimden biri budur. Kiralık ev fiyatları haddinden fazla arttı, insanlar ev kiralarını ödeyemez duruma geldi. Ev sahipleri, yeni ilanlarda yüksek kira bedellerini gördükçe, mevcuttaki kiracısını yüzde 25’lik zam sınırlaması nedeniyle çıkarmaya çalışabiliyor. Bakın Kocaeli’deki emlak piyasasından örnekler vereyim size. İzmit merkezde yer kiralarsan 15-20 bin lirayı gözden çıkarman gerekiyor. Tramvaya yakındır, yenidir, merkezdedir tamam ama Tavşantepe’de toplu ulaşıma uzak bir noktada depremden önce yapılan bir evin kira bedeli de uçuk, 8-10 bin lira istiyor ev sahipleri. Mesela İzmit’in Yahya Kaptan Mahallesi’nde 27 yıllık dairelerin kira fiyatları 12-18 bin lira arasında değişiyor. Çünkü burada 27 yıllık dairelerin fiyatları 3 milyon liraya dayanmış durumda. Ev fiyatları da kira fiyatlarını uçuruyor. Bir karı koca düşünün, ikisi de çalışıyor ve asgari ücret alıyor olsun, kira ve faturaları çık, geriye para kalmıyor. Bugün en ücra, en kenar mahallede rutubetli, deprem görmüş bir zemin daire bile 5-6 bin liraya kiralanıyor Kocaeli’de.

SURİYELİ VE AFGANLILAR…
Suriyeliler, Afganlar yani mülteciler, bir daireyi tutarken 3-4 kişi olduklarını söylüyor ancak eve 15-20 kişi yerleşiyor. Bunların büyük bir kısmı çalışıyor. Bizim vatandaşlarımız 10 bin lirayı ödemekte zorlanırken Suriyeliler, Afganlıların 20 bin lirayı dahi ödeyecek gücü oluyor bu şekilde. Kiraya talep çok fazla olunca, mülteciler de ev fiyatlarına bu şekilde etki edince trajediler de artıyor. Kirasını ödeyemeyenler, kiracısını ev fiyatını katlamak için çıkarmaya çalışanlar, ölüme varan kavgalara neden oluyor. 3-4 ay daha çözüm bulunmazsa bu vakalar çok daha fazla artacak. Çünkü ev sahipleri, serbest piyasa ekonomisi deyip, diledikleri gibi artış yapabiliyor kiralarına. Mesela geçenlerde bir ilan gördük otogar mevkiinde, adam 18 bin lira yazmış ilana, 3 gün sonra ilanı değiştirmiş, 20 bin 500 yazmış. Yani diledikleri gibi fiyat değiştirebiliyorlar. Bunun da sebebi denetimsizlik ve ilan sitelerinin buna fırsat tanıması. Dileyen, bir ilan sitesine girip ilan oluşturup, ev satışı da yapabiliyor, ev de kiralayabiliyor, istediği an fiyat değiştirebiliyor. Hatta öyle durumlar oluyor ki biri “Yahya Kaptan’da 7 bin 500 liraya kiralık ev” diye ilan çıkmış, oysa bu muhitte evler 12-18 bin lira arasında. İlan siteleri ilan verenlerden TC kimliğini istemiyor, olası bir dolandırıcılıkta kimliğinin tespiti için önlem almıyor. Bu nedenle de böyle ilanlar yayınlayan dolandırıcılar, vatandaştan kaparo toplayıp, olmayan daireden para kazanıyor, yani dolandırıcılık yapıyor. Biz bu konuda hem ilan sitelerinin yönetimlerine hem de Bakanlıklara gerekli yazılarımızı yazdık.

KİRA TESPİT KOMİSYONU KURULSUN
Demem o ki devletin çok ciddi bir çalışma yapması, kira tespit komisyonu kurması, evin özellikleri, bulunduğu muhit ve benzeri tespitlere göre fiyat belirlemesi ve bu fiyatın üzerine çıkışı engellemesi gerekiyor. Bizim toplumumuz genel itibariyle duyarlı bir toplum. Deprem zamanı mesela emlakçı arkadaşlarımızdan rica ettik, çalışma başlattık evlerini depremzedelere geçici olarak verecek 100 ev sahibi bulduk. Lakin her şey normale döndüğünde fırsatçılık başlayabiliyor. Bu zihniyette olanlar var, Allah bunları ıslah etsin. Tekrar ediyorum, trajik vakalar artmadan, çok acil bir şekilde devletin kira tespit komisyonu kurması ve çok ciddi bir çalışma yürütmesi gerekiyor. Aksi halde, barınma bir mecburiyet olduğundan insanlar yüksek fiyatlı evleri tutacak ama 2 ay sonra ödeyememeye başlayacak ve bu durum kavgaları, cinayetleri, intiharları tetikleyecek.”