Kur korumalı vadeli mevduatla tanışma yıl dönümü! Geçen yıl bu gece dolar çakıldı!

Geçtiğimiz yıl 20 Aralık’ta yani bugün dolar 19 liraya dayanmış, aynı günün gecesinde ise çıkarılan kur korumalı vadeli mevduatla bir anda düşüşe geçmişti. Bankaların kapalı olduğu bir saatte doların hızla düşüşe geçmesi, irili ufaklı pek çok yatırımcının zarar etmesine neden olmuştu. Bu düşüş, kimi yatırımcılar için ise fırsata dönüşmüştü. 21 Aralık’ta sabahın ilk saatlerinde vatandaş döviz büroları ve bankalara akın etmiş, kimileri ellerindeki dolarları zararına bozdurmuş, kimileri ise tekrar çıkacağı düşüncesiyle Dolar ve Euro satın almaya kalkmıştı. Ancak dolardaki düşüşün 21 Aralık’ta da devam etmesi ve alım ile satım fiyatı arasındaki fark, dolar alımının bir nebze önüne geçmişti.

Yaklaşık 19 liraya yaklaşan doların fiyatı bir günde 10 liraya kadar gerilemiş, Hükümet, bunu geçici bir çözüm olan kur korumalı vadeli mevduat hesabı ile sağlamıştı. 21 Aralık’ta bu sistemin ayrıntıları da netleşmeye başlamıştı. İnsanlar dolarlarını bozdurup bu hesaba yatıracak, dolar artmazsa belirlenen miktarda faiz alacak, dolar yükselişe geçerse aradaki farkı Hazine ödeyecekti. Bu sisteme pek çok ekonomist ve muhalefet karşı çıkmış, bu yöntemin geçmişte denendiğini ve Hazine’ye büyük yük bindirdiğini anlatmış ancak Hükümet, geri adım atmamıştı. Daha birkaç ay geçmedi ki dolarda yükseliş başladı. Önce 13-14 lira seviyelerinde yataya bağladı dolar, sonra ise yükselişini sürdürdü. Dolar, bugün 18.66 lira. Geçen yıl bugünkü fiyatla hemen hemen aynı. Geçen yılki 18 lira ile bu yılki 18 liranın alım gücü aynı değil elbet lakin kur korumalı vadeli mevduat, doların hızını azaltmış gibi görünse de Hazine’ye büyük bir yük yüklemiş oldu.

O dönem, kurdaki yükselişe FED’in faiz artırım kararları ve Türkiye Merkez Bankası’nın faiz indirimine gidişi sebep olmuştu. Dolar artarken, Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da talimatıyla faiz indirimlerini ısrarla sürdürmüştü. Kur korumalı vadeli mevduatla dolar aşağıya çekildikten sonra bir süre faiz oranını sabit tutan hükümet, birkaç aydır yine faiz indirimi yapıyor. FED’in faiz artırımları da kademeli olarak sürmekte. ABD ve Avrupa ülkeleri, faizi yükselterek, Türkiye ise düşürerek enflasyonu aşağıya çekeceğini iddia etmekte. ABD ve Avrupa’nın aksi bir ekonomi modeli ortaya koyan Türkiye, kurdaki tırmanışın önüne geçebilecek mi, enflasyonu azaltmayı başarabilecek mi, yeni yılda hep birlikte göreceğiz.

21 Aralık 2021 tarihinde Kocaeli'nin İzmit ilçesindeki döviz bürolarında çekilen görüntüler...