Kocaeli’nin kentsel dönüşümünde son gelişmeler! Dünya bankası kesenin ağzını açtı

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, 7 ilçede başlattığı Kentsel Dönüşüm Projelerinin detaylarını anlattı. Kocaeli Emlakçılar Odası üyelerine özel olarak düzenlenen Kentsel Dönüşüm Tanıtım Toplantısı, bugün İzmit'teki Süleyman Demirel Kültür Merkezinde gerçekleştirildi. Toplantıda sözü alan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Gökmen Mengüç şunları söyledi: “6 Şubat 2023 depremi çalışmalarımızın miladı. 99 depreminden sonra yaptığımız mevzuatlar olsa 6 Şubat milat oldu. 6 şunat 2023 tarihinden sonra Kocaeli’nin tamamını özellikle depremlere daha dayanıklı olabilmesi açısından bir strateji belgesi hazırladık.

“Bir yerden başlamamız gerekiyor”

Bizim açımızdan burada mevcut Kocaeli’de yer alan 373 bin yapının 200 bini 2007’de deprem yönetmeliğiyle hızlı bir şekilde taradık. 2023 yılında bu strateji belgesini yaptık. İmoyla hızlı tarama yöntemiyle taramasını yaptık. Zeminle alakalı verilerimiz var. Bu verileri dönüşüm öncelikli yapılacak alanlarda kullandık. Dönüşümde bir yerden başlamamız gerekiyor. Bütün etrafı etkileyecek alanları, yayılacak alanlarla ilgili çalışmalar yaptık. Zemin ve yapıyla alakalı yaptığımız çalışmadan sonra riskli alanları esas aldık. 7 ilçede 14 bölge belirledik. Bakanlığımız bu çalışmadan sonra 5 bin konutluk alanı belirlerledik.

“5700 bağımsız birim”

Darıca’da 312 bağımsız birimin bulunduğu, 445 bağımsız birimin bulunduğu, Çayırova’da 286 bağımsız bölüm, 1.76 hektarlık alan bulunduğu, Körfez’de 425 bağımsız birim 4,15 hektar, İzmit’te 401 bağımsız birim 3,36 hektar, Derince 150 bağımsız birim 0,99 hektar, Gölcük 276 bağımsız birim 2,35 hektar alan, Karamürsel 689 bağımsız birim 2,12 hektar alan toplamda 18,61 metrekare 312 bağımsız bölüm. Biz yaklaşık 5700 bağımsız birimin belirlenmesiyle alakalı çalışmamızı yaptık. Bu alanların tamamı belirlendikten sonra hukuki bir tanım yapmadan vatandaşlarla konuşalım dedik. Bir sınır belirledikten sonra sonuna karar gitmek gerekiyor. Bakanlık özellikle vatandaşla uzlaşmak suretiyle bir kentsel dönüşüm yapalım dedi. Dolayısıyla biz hem bilgilendirmek hem uzlaşmayla alakalı görüşmeleri yapmak için 6 ofis tuttuk, çalışmalarımıza başladık. Yaklaşık 2 aydır çalışıyoruz.

“Derince’de uzlaşma sağlandı”

Çevre ve şehircilik bakanlığı kentsel dönüşüm başkanlığı bu bölgede bulunan vatandaşlarımız ofislerimize gelip gerekeni bilgilendirmeleri yapıyor. Vatandaşımız biz bu şartlarl kentsel dönüşüm istiyoruz diyorsa kayıt altına alıyoruz. Bazı bölgelerimiz var ki yılbaşını beklemeden çalışmaya başlayacağız. Derince’de bizim iki bölgemiz vatandaşlarımız uzlaşmayı sağladı. Hukuki tanımı yapıp kentsel dönüşümü başlatacağız. Biz şu anda talep aşamasındayız kentsel dönüşüm isteniyorsa derincede yüzde 90 talep var. hukuki altyapı oluşunca da tespitler ve mimarlık projeler hazırlanacak.

“24 milyarlık yatırıma 44 milyarlık değer”

5700 bağımsız bölümün yaşayacağı süreç bu. Bizim Kocaeli’de 14 tane bölgede 24 milyarlık bir yatırım öngörümüz var. Ancak bu 24 milyarlık yatırım sonrası, bu 14 bölgenin şehre katkısı 44 milyar. Yani biz aslına baktığımız zaman şehre 5700 bağımsız bölümü dönüştürüyoruz. Ancak aslında bu şehre yaklaşık olarak 24 milyarlık bir yatırımla 44 milyarlık bir değer oluşturacağız. Hedefimiz bu. Şimdi, bizim aslında başta belki bunu söylemek lazımdı ama, bu bakanlıkla beraber bizim bizzat müdahale edip yapacağımız alanlar 5700 alan. Ama buradaki beklentimiz ne? Buradaki beklentimiz, biz bu çalışmalara başladıktan sonra, bunun etrafında bulunan alanların bir şekilde kendiliğinden dönüşümüyle alakalı da önünü açmak. Hedefimiz o.

“Dünya bankası kredisine Kocaeli dahil edildi”

Şimdi, ikinci bir bizim kentsel dönüşümle alakalı belirlediğimiz stratejilerimizden ikincisi ise, Dünya Bankası kredisiyle alakalı bir süreç. Aslında bizim bu dönemde, bu şehirle alakalı olarak yaptığımız en önemli çalışmalardan birisi de, burada bir şekilde Dünya Bankası kredisinin kullanılmasıyla alakalı olarak sürece Kocaeli’nin dahil edilmesi. Şimdi tabii bu da aslında bizim o biraz önce bahsettiğimiz 200 bin bağımsız bölümün, yapılan incelemeler sonrası değerlendirilmesiyle ortaya çıkan sonuç.

“3 aylık görüşme süresi”

Şimdi normal şartlarda biz bununla alakalı Dünya Bankası yetkilileriyle bakanlık görüştüğünde, bakanlık şunu söyledi bize, normal şartlarda bir şehrin Dünya Bankası ile bu görüşmeyi yapma ile alakalı süreci minimum asgari bir buçuk senedir. Ama biz üç aylık bir görüşme süresi sonrasında yaptığımız çalışmalarla beraber hazır olduğumuz için, Dünya Bankası kredi kapsamına dahil etti bizi.

“Kredi miktarı 3 milyona çıktı”

İlk etapta Darıca ve Gebze bölgesinde başladı. Geçen yaklaşık iki hafta önce de bütün şehrin tamamı şu an Dünya Bankası kredisiyle alakalı olarak başvuruya çıktı. Dünya Bankası kredisi neyi sağlıyor? Dünya Bankası kredisi şunu sağlıyor, hatta bu değişiklikte yeni yaşandı. Normalde 2,5 milyondu, 0.69 ve 180 ay vade olacaktı. Ve bu Dünya Bankası kredisi kullanıldıktan sonra ödeme hemen başlıyordu. Bunu şu an iki hafta önce yapılan düzenleme ile beraber şu an kredi miktarı 3 milyona çıktı. 0.69 faiz oranı aynı, 180 ay vade aynı. Yalnız bir değişiklikte kredi kullanmaya başlandıktan bir yıl sonra ödeme başlayacak. Aslında çok büyük avantajlar olan bir durum. Bununla alakalı dediğim gibi Kocaeli'nin tamamında şu an bu Dünya Bankası kredisinin kullanılması ile alakalı olarak da dediğim gibi bir süreç başlatılmış durumda.

“2739 kişiyle görüşüldü”

Bunun nasıl kullanılacağı ile alakalı da bahsettiğimiz şu noktalarda şu an dediğim gibi sabit noktalarımız var. Bu sabit noktalarda vatandaşlarımız bilgilendiriliyor. Aynı zamanda mobil araçlarımız var. Mobil araçlarımız da farklı ilçelerimizde, farklı yerlerde vatandaşlarımızın bir şekilde hizmetinde. Vatandaşlarımız gidip buradan da Dünya Bankası kredisini nasıl kullanabileceğini, ne şekilde kullanabileceğini bu mobil noktalardan da öğrenebiliyor. Ama dediğim gibi asıl bizim tabii ilçelerimizde kalıcı ofislerimiz var. Bu ofislerimizde vatandaşlarımız gidip gerekli bilgiyi alıyor. Şu ana kadar 2739 kişiyle görüşmüşüz. Yani bunlara kadar şimdi şu değerler, baktığımız zaman 1 Nisan 2025 yılında bu çalışmaya başladık.

“5700 konutu dönüştürüyoruz”

Yani baktığımız zaman aslında 27690 bağımsız bölüme tekabül ediyor. Yani yaptığımız o görüşmeler sonrası o görüşmedeki vatandaşların bulunduğu binaların toplam bağımsız bir sayısı. Bu rakam da çok ciddi anlamda bir yüksek bir rakam. Buradan şu an beklentiniz aslında ilk etapta şu. Biz diyoruz ki yaklaşık olarak 5700 konutu zaten biz dönüştürüyoruz. Vatandaşlarımızla bir şekilde görüşüp bilgilendirmeye alakalı çalışmalarımız devam ediyor. Başvurup bir şekilde evraklarını tamamladıkları takdirde de kredinin açılmasıyla alakalı herhangi bir soru sıkıntı yok. Şu an kredi açılabiliyor. Ama dediğim gibi o süreçte bu evrakların tamamlanması gerekiyor.

“Cedit Projesine ilave ediyoruz”

O 5700 bağımsız bölümün dışında ayrıca bizim şu an hem Cedit Mahallesi'nde hem de Sultanorhan Mahalleleri'nde iki bölgemizde daha, Cedit Mahallesi'nde şu gördüğünüz yaklaşık olarak 1.1 hektarlık ve işte 130 civarında bağımsız bölümün 151 bağımsız bölümün olduğu bir alanda bu alanına dair ediyoruz. Aslında Cedit Projesi'ne ilave ediyoruz bunu. Ama burada da dediğim gibi 151 yeni bağımsız bölüm ilave etmiş oluruz. Burası da Sultanorhan Mahallesi. Burada da yaklaşık 1800 civarında bir bağımsız bölüm var. Bu alanı da yine aynı şekilde o 5700 bağımsız bölümün dışında bakanlıkla beraber dönüştüreceğimiz alanlar. Yani bunları da kattığımız zaman zaten yaklaşık olarak 7600 ve Dünya Bankası'yla beraber de yaptığımız zaman yani bizim toplamda 17-18 bin civarında bağımsız bölümün dönüşümüyle alakalı olarak bir stratejik bir hedef ortaya koyduk.

“Acil alanlar bunlar”

Zaten seçim döneminde başkanımız özellikle bir strateji belirli bir hedefi ortaya koydu. O hedefi de şuydu. İki yıl içerisinde bir şekilde dönüşümle alakalı bir strateji gelişimi. Aslında biz iki yılı beklemeden çalışmalara da başladık. Somut adımlar da attık. Şimdi bu bahsettiğim alanların dışında bir de çok acil dönüşmesi gereken ağırlıklı alanlar bunlar. Ama diğer ilçelerimizden de son zamanlarda geliyor. Özellikle hani şu son yaşanan olaylardan sonra. Kooperatif yapıların bulunduğu alanlar var. Bu alanlarla alakalı da dediğim gibi diğer bütün bahsettiğim bağımsız bölümlerin dışında bunlarla da ilgileniyoruz.

“Vatandaştan talep geliyor”

Önümüzdeki süreçte bu rakam artacak. Çünkü dediğim gibi bizim ilk yaptığımız çalışmaların dışında, şu an farklı ilçelerimizden yine kooperatif yapıların dönüşümüyle alakalı talepler geliyor. Mesela bazı vatandaşlarımız doğrudan bakanlıkla beraber Büyükşehir Belediyesi'nin girmesini istiyor. Yani bize gelin, biz gerekirse borçlanırız, problem değil. Borçlanma suretiyle bizim binalarımızı yenileyin şeklinde geliyor. Bu yapacağımız görüşmeler sonrası bir strateji belirleyeceğiz. Ama bizim dediğim gibi şu an dönüşümle alakalı önceliklerimiz arasında bu kooperatif yapıları da.

“Uygun koşullar var”

Son olarak da kentsel dönüşümle alakalı olarak geliştirdiğimiz plan notu. Şimdi bu plan notu ile alakalı da sona geldik. Amacımız aslında şu. Elimizde bir dünya bankası kredisi var. Bu dünya bankası kredisi koşullarına baktığımız zaman son derece uygun koşulları var. Ve dediğim gibi bir de bir gerçek var. Mevcut imar planları. Bu imar planlarıyla beraber pek çok bölgede aslında dönüşüm istense de bu dönüşüm denemeyi tam manasıyla sağlanamıyor.

“Herkes maksimum ne alırım diye düşünüyor”

Dönüşümde herkesi mutlu etmek çok zor.
Bir şekilde insanlar güvenli evlerde oturmak istiyor ama herkes maksimum ne alırım onu düşünüyor. 5700 konut + kooperatif yapılara girerek belirli bir boşalma oluyor. Yüzde 20 civarında bir küçülme oluyor. 2-2,5 milyon TL civarında geri ödeme çıkıyor. Vatandaşlarımız bizden hep 100 metrekare, para vermeyelim hatta mümkünse para verin. Böyle bir kentsel dönüşüm olmaz.“