Kartepe Belediyesi’nde bütçe alarmı: CHP’li üyelerden muhalefet şerhi

Kartepe Belediyesi’nin 2024 yılı kesin hesap raporu, Belediye Meclisi’nde görüşüldü. CHP’li Meclis Üyeleri Kadir Keskin ve Serkan Altıntaş, rapora ilişkin muhalefet şerhi sundu.

CHP’li Meclis Üyeleri Kadir Keskin ve Serkan Altıntaş’ın açıklamasında şu ifadeler yer aldı:

2024 mali yılı kesin hesabı şerh raporu

Bütçe Kesin Hesabı, bütçe gerçekleşmelerini gösteren ve raporlayan bir dokümandır. 5018 sayılı kanuna göre bütçenin uygulama sonuçlarını onama yetkisinin kullanılacağı hesaptır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 40. maddesi gereği hazırlanan ve Belediye Meclisince kabul edilen “2024 Mali Yılı Kesin Hesap” raporu içinde yer alan tablolar, belgeler incelenmiş ve kanun ve yönetmeliklere uygunluk, kayıt ve bilgilerin doğruluk ve güvenilirliği, kaynakların verimli ve etkin kullanımı, yerindelik değerlendirmesi yapılmıştır.

Bu kriterler ele alınarak incelenen 2024 Yılı Kesin Hesap Raporu’na yönelik muhalefet şerhimiz aşağıda belirtilmiştir:

Bütçe gelirleri

2024 yılı için bütçe geliri olarak 1 milyar 460 milyon 500 bin TL ödenek konulmuş, ancak gerçekleşme 976 milyon 666 bin 125,56 TL olmuştur. Bu, %66,87 gerçekleşme oranına denk gelmektedir.

Vergi gelirleri için 485 milyon 235 bin TL ödenek ayrılmış, gerçekleşen gelir 226 milyon 204 bin 457,71 TL ile %46,61 oranında kalmıştır.

Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 134 milyon 475 bin TL olarak öngörülmüşken, gerçekleşen tutar 278 milyon 706 bin 991,82 TL ile %207,25 oranında gerçekleşmiştir.

Alınan bağış ve yardımlar için 151 milyon 513 bin 400 TL hedeflenmiş, ancak sadece 29 milyon 10 bin 410 TL elde edilerek %19,14’lük bir gerçekleşme sağlanmıştır.

Diğer gelirler 677 milyon 105 bin TL olarak öngörülmüş, 414 milyon 620 bin 846,42 TL gerçekleşerek %61,23 oranına ulaşılmıştır.

Sermaye gelirleri için 12 milyon 216 bin 600 TL tahmin edilmiş, 28 milyon 123 bin 819,61 TL ile %230,21 oranına ulaşılmıştır.

Detaylı gelir kodları üzerinden değerlendirme

1. Bina vergisi için 190 milyon TL bütçe ödeneği konulmuş, 26 milyon 434 bin 220,09 TL devreden gelir ve 83 milyon 338 bin 783,69 TL tahakkuk ile toplam 109 milyon 773 bin 003,78 TL hesaplanmıştır. Ancak 80 milyon 226 bin 996,20 TL tahakkuk etmemiştir. Bütçede %42 sapma görülmektedir.

2. Arsa vergisi için 95 milyon TL bütçe ödeneği konulmuş, toplamda 49 milyon 77 bin 908,38 TL tahakkuk edilmiş, 45 milyon 922 bin 91,60 TL neden tahakkuk etmediği açıklanmamıştır. %48 sapma vardır.

3. Arazi vergisi için 5 milyon TL bütçe ödeneği verilmiş, 3 milyon 893 bin 874,89 TL tahakkuk edilmiş, 1 milyon 106 bin 125,11 TL eksiklik görülmektedir. %22 sapma vardır.

4. Tüm vergi gelirleri kaleminde 485 milyon 235 bin TL ödenek konulmuş, toplam tahakkuk 303 milyon 646 bin 614,08 TL’de kalmıştır. 181 milyon 588 bin 386 TL neden tahakkuk etmediği açıklanmamıştır. %62 oranında sapma söz konusudur. Bu, ya tahakkuk ettirilemediğini ya da yanlış bütçeleme yapıldığını göstermektedir.

Bütçe giderleri

Bütçe giderleri için konulan ödenek 1 milyar 460 milyon 500 bin TL olup gerçekleşme 1 milyar 182 milyon 781 bin 537 TL ile %80,98 oranında olmuştur.

Personel giderleri 184 milyon 836 bin 500 TL ödenekle planlanmış, 191 milyon 830 bin 913,50 TL gerçekleşmiştir. %103,78 ile bütçe aşılmıştır.

SGK devlet primi giderleri için 27 milyon 442 bin 500 TL öngörülmüş, 22 milyon 253 bin 006,36 TL harcanmış, %81,08 oranında kalınmıştır.

Mal ve hizmet alımı giderleri için 930 milyon 387 bin TL öngörülmüş, 884 milyon 6 bin 908,15 TL gerçekleşerek %95,01 oranına ulaşmıştır.

Faiz giderleri için 5 milyon 500 bin TL ayrılmış, 22 milyon 299 bin 364,40 TL harcanarak %405,44 oranında aşılmıştır.

Cari transferler 10 milyon 187 bin TL planlanmış, 4 milyon 424 bin 948,85 TL gerçekleşmiş ve %43,43 oranına ulaşılmıştır.

Sermaye giderleri 162 milyon 147 bin TL olarak planlanmış, 57 milyon 969 bin 395,89 TL harcanmış ve %35,75 oranında gerçekleşmiştir.

Yedek ödenek 140 milyon TL olup 139 milyon 900 bin TL’si kullanılmıştır. %99,92 oranında gerçekleşmiştir.

Gelir-gider karşılaştırması

2024 yılı bütçe gelirleri 976 milyon 666 bin 125,56 TL, giderleri ise 1 milyar 182 milyon 781 bin 537,29 TL olarak gerçekleşmiş ve bütçe 206 milyon 115 bin 411,73 TL açık vermiştir. Bu açık, banka kredisi kullanılmasına rağmen oluşmuştur.

Müdürlükler arasında 239 milyon 408 bin 973 TL’lik aktarım yapılmış, bu da toplam bütçenin %16,39’unun aktarım anlamına gelmektedir.

Ek gider detayları

Personel gideri için 218 milyon 15 bin 40 TL net bütçe ödeneği konulmuş ve 191 milyon 830 bin 913,50 TL harcanmıştır.

SGK prim gideri için 25 milyon 883 bin 460 TL ayrılmış, 22 milyon 253 bin 006,36 TL harcanmıştır.

Mal ve hizmet alımı için 1 milyar 24 milyon 272 bin TL ödenek konulmuş, 884 milyon 6 bin 908,19 TL harcanmıştır.

Faiz gideri için 22 milyon 300 bin TL ayrılmış ve neredeyse tamamı kullanılmıştır.

Cari transferlerde 9 milyon 195 bin 500 TL’den sadece 4 milyon 421 bin 948,85 TL harcanmıştır.

Sermaye giderleri 160 milyon 734 bin TL olup sadece 57 milyon 869 bin 395,89 TL kullanılmıştır.

Temsil ve tanıtma giderleri için ödenek 44 milyon 436 bin TL olup 37 milyon 365 bin 881,71 TL harcanmıştır. Bu da %84,53 oranındadır.

Tasarruf tedbirlerine rağmen tanıtım ve hizmet alımlarında kısıtlama yapılmamış; hane halkına yapılan yardımlar azaltılmış, ancak organizasyonlara 33 milyon TL harcama yapılmıştır. Hane halkına yapılan transferler 1 milyon 111 bin 324 TL iken kar amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler 1 milyon 315 bin 523,05 TL olmuştur.

Borç durumu

2022 yılında 161 milyon 436 bin 835,37 TL olan toplam borç, 2023’te 343 milyon 425 bin 811,34 TL’ye yükselmiş, 2024’te ise 810 milyon 470 bin 485,04 TL’ye ulaşmıştır. Bu borcun 634 milyon 220 bin 569,68 TL’si kısa vadeli, 176 milyon 49 bin 915,36 TL’si uzun vadelidir.

Devlete olan borçlar 415 milyon 981 bin 563,14 TL; banka kredisi borcu ise 100 milyon 640 bin 181,27 TL’dir.

Sonuç

Belediye, taşınmaz satışı ve krediye rağmen bütçeyi dengeleyememiştir. Bütçe gelirlerinin yalnızca %4,9’u yatırıma gitmiş, geri kalan büyük kısmı cari harcamalarda kullanılmıştır.

Tanıtıma 10 milyon TL ayrılması, hizmet önceliğinin reklam ve görünürlük üzerine kurulduğunu göstermektedir.

2024 sonunda borç 810 milyon TL’ye çıkmıştır. Bu hızla giderse, 2025’te borçlanma sınırına dayanılacaktır.

Mülkiyet gelirleri öngörülenden %207 fazla gerçekleşmiş ama bu artış dahi bütçeyi kurtaramamıştır.

Bağışlarda hedef 151 milyon 513 bin TL iken gerçekleşme yalnızca 29 milyon 10 bin TL olmuştur. Bu da gerçek dışı beklentilerle oluşturulmuş bir bütçeye işarettir.

Vergi tahsilat oranı %46,62 olarak gerçekleşmiş; bu da hem ekonomik zorlukların hem de tahsilat başarısızlığının göstergesidir.

Bütçe ödenekleri ile gerçekleşmeleri arasındaki büyük farklar, planlama eksikliğini ve şeffaflık sorununun büyüklüğünü gözler önüne sermektedir.

2024 yılı mali fotoğrafı “kara tablo” olarak nitelendirilebilir. Kaynak israfı, artan borç yükü ve yatırım eksikliğiyle Kartepe Belediyesi’nin ciddi bir mali krize doğru gittiği açıktır.

Bu nedenlerle, şeffaf ve hesap verilebilir olmayan 2024 Mali Yılı Kesin Hesabına CHP Grubu olarak muhalefet şerhi koyuyoruz.”