Otomotivde küresel kriz kapıda

ABD’nin ihracat kısıtlamalarını genişleterek yüzde 50 ortaklık oranına sahip iştirakleri de denetim kapsamına almasının ardından Hollanda hükümeti, bu ayın başında Çinli Nexperia şirketine el koydu. Şirketin eski CEO’su Frans Scheper, Hollanda’nın bu kararı, Nexperia’nın Avrupa’daki çip üretimini Çin’e taşıyacağı endişesiyle aldığını iddia etti.

Bu adımın ardından küresel çip tedarikinde belirsizlik yeniden arttı. Sektör temsilcileri, Nexperia’nın üretimi yavaşlatabileceğini, hatta durdurmasının otomotiv fabrikalarının kapanmasına yol açabileceği öngörüldü.

Pandemi sonrası benzer bir kriz yaşanmıştı

Pandemi döneminde yaşanan küresel çip sıkıntısı, otomotiv fabrikalarının geçici olarak kapanmasına ve araç arzının bir yıldan fazla süre yavaşlamasına neden olmuştu. Bu durum hem sıfır hem de ikinci el otomobil fiyatlarını ciddi şekilde yükseltmişti.

Yeni kriz ihtimali, sektör genelinde aynı senaryonun tekrarlanabileceği endişesini gündeme getirdi.

Avrupa’da üreticiler alarmda

Otomobil üreticileri, Nexperia’ya el konulmasının ardından tedarik zincirinde ciddi aksaklıklar yaşanabileceği uyarısında bulundu. Otomotiv İnovasyonu İttifakı CEO’su John Bozzella, çip sevkiyatında yaşanacak gecikmelerin birçok ülkede otomotiv üretimini durma noktasına getirebileceğini söyledi.

Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) ise üyelerinin Nexperia’dan aldığı parçaların yerine yenilerinin tedarik edilmesinin aylar sürebileceğini, çip tedarikinin ise haftalar alacağını bildirdi. Birlik Genel Müdürü Sigrid de Vries, “Otomobil üreticileri tedarik zincirini çeşitlendirmek için adımlar attı, ancak risk tamamen ortadan kaldırılamıyor. Bu, birçok tedarikçiyi ve neredeyse tüm üyelerimizi etkileyen sektörler arası bir sorun” açıklamasını yaptı.

Türkiye otomotivini de etkileyebilir

Araştırma şirketi TechInsights verilerine göre, transistör ve diyotları içeren pazar segmentinde kullanılan otomotiv çiplerinin yaklaşık yüzde 40’ı Nexperia tarafından üretiliyor.

Türkiye’deki otomotiv sanayisi de büyük ölçüde Almanya, Hollanda, Japonya, ABD, Tayvan ve Güney Kore gibi ülkelerden sağlanan çiplere bağımlı durumda. Bu çipleri üreten başlıca şirketler arasında Infineon, NXP, STMicroelectronics, Renesas, Texas Instruments ve ON Semiconductor gibi dev üreticiler bulunuyor.

Nexperia, 2017’de Çinli Wingtech Technology tarafından satın alınmadan önce NXP’nin bir bölümüydü. Şirketin 6 binden fazla ürünü bulunduğu, bugüne kadar 110 milyar adedin üzerinde çip sevkiyatı yaptığı ve dünya genelinde 12 bin 500 kişiyi istihdam ettiği belirtildi.

Elektrikli araçlar çip bağımlılığını artırıyor

Modern araçlarda sürücü koltuğunun ayarlanmasından motorun yakıt yönetimine, fren sistemlerinden güvenlik donanımlarına kadar hemen her işlem çiplerle kontrol ediliyor. Günümüzde bir otomobilde ortalama 1.500 ila 3.000 arası çip bulunuyor.