İyi niyet

Thomas More şöyle demektedir; “İnsanları birbirine kopmaz bağlarla sıkıca bağlayan, anlaşmalardan çok iyi niyet, sözlerden çok içtenlikli bir sevgidir.” 

İyi niyet kısaca; “Herhangi bir kimse veya konuda hiçbir kötü düşünce beslememe, hüsnüniyet” diye tanımlanır. Peki, nedir iyi niyet? Psikolojik olarak bir olgudur, ahlaki olarak bir erdemdir. Erdem olarak, hakikat sevgisi, saygısıdır.

İyi niyetli olmak, her zaman hakikati söylemek değildir, çünkü insan yanılabilir, ama en azından inanılan şey hakkındaki hakikati söylemektir. Samimi olmak, başkasına yalan söylememektir; iyi niyetli olmak, ne başkasına ne de kendine yalan söylemektir.

İnsandaki tek iyi, onun iyi niyetidir. İnsanlar birbirleriyle iyi geçinmek istiyorsa o zaman bu iyi niyet’i izlemelidirler; hem de sanki bir dürtü değil, aksine değiştirilemez bir yasaymış gibi.

İyi niyet insanlara karşı fazla beslendiğinde maalesef art niyetli, insan olamamış insanlarca sömürülmeye de müsait bir duygudur. Bu, insanlara bu tip yaklaşımın devamını etkilemez ancak kişiye ve duruma göre geri adım atmayı da gerektirebilir. Suiistimal edilme potansiyelini her daim içinde barındıran niyettir ve özellikle günümüzde herkesin hak etmediği veya anlayamadığı bir yaklaşım biçimidir.

Gerçekten çok az kişi de hak etse; bu tavırdan dolayı türlü sorunlar başa gelse de ve hatta “Cehenneme giden yol iyi niyet taşlarıyla döşelidir.” dense bile; ne kadar törpülenirse törpülensin, sömürülürse sömürülsün, hep orada olması gereken bir yaklaşımdır. Vazgeçilirse insanlığın yitireceği temel değerdir.

Her kapıyı açan, evrenin temelinde yatan anahtardır. İyi niyet bir menfaat gözeterek, çıkar peşinde koşarak değil; yürekten gelen bir hamledir. İnsanlara uzatılan el zaman zaman “niye bu kadar iyi davranıyor ki” diye düşünülerek art niyetli biçimde geri bile çevrilebilir. 

Erdemsizliğin erdem, her devrin adamı olmanın geçer kural; riyakârlığın ve adaletsizliğin kol gezip hiç yadırganmadığı omurgasız, prensipsiz yapılar çoğunluğun temel direği olmuştur.

Kirli toplumlarda insanlarda olması gereken en temel erdem olan “iyi niyet”; her daim canınızı yakan davranış ve düşünüş biçimine dönüşmüştür. Hatta avam tarafından insanı zayıflaştıran bir özellik olarak da görülebilinir… ‘En sevmediğim özelliğim iyi niyetli oluşumdur” diyen insanda olmayan bir değerdir. Zira erdem pazarlanmaz, dile getirilmez, satılmaz sadece ama sadece yaşanır. Zaman zaman yalancıların da en çok arkasına sığındığı bahane ya da masumluk maskesidir: “Hep iyi niyetim yüzünden kaybettim…” gibi. 

Yüreklerin kulaklarının sağır, vicdanların kömür karası olduğu bir dünyada her geçen gün anlamını yitiren bir kavramdır. Hak edene gösterilmesi durumunda geri dönüşü güzellik olan yaşam biçimidir. “Ben iyi niyet gösterdim başıma gelene bak…” diye sızlanmamak gerekir. İçimizde varsa karşılık beklemeden ne gerekiyorsa yapmak, iyi niyeti içinden geldiği için göstermek gereklidir. İyi niyete karşılık iyi niyet görmek güzeldir ama görülmediğinde çığırından çıkmamak gerekir. Zira maalesef insana ait hiçbir şeyin bireyi şaşırtmaması gerektiği kirli dönemde yaşanmaktadır. Çamurdan gelen insan, kendi ruhsal varlığını kendi bedenine gömdüğünü unuttuğundan; özünü hatırlayıp arınacağına ve yükseleceğine; geldiği çamuru etrafa bulaştırıp yeryüzünü bataklık haline getirmekte ve dikey alçalış serüvenine daha da diplerde devam etmektedir.

Bir şahıs kendinden sürekli sitayişle bahsediyorsa onunla mesafeyi korumakta fayda vardır. Örneğin kendini anlatırken: “En kötü özelliğim çok iyi niyetli olmak” minvalinde söylenen sözler genelde yaptıkları ve söyledikleri uyumsuz insanlara aittir. Söyleyen kişinin feleğin çemberinden geçmiş, güzel kavramların içini boşaltan bir dejenere alt insan olma şansı yüksektir.

Bir eylemin iyi ya da kötü olduğuna karar verebilmek için başvurulan kıstastır. Eylemi gerçekleştirirken “iyi niyet”liysek o eylem iyidir. Sonuçları ise önemsizdir denir..

“Artık iyi niyetli olmayı bıraktım bu dünyaya” dendiği noktada nefretin içine saplanmış bu karanlık dünyanın omuzlarına bir yük de biz bindiririz. Zihinsel faaliyetler, sadece mükemmel bir uyum içerisinde oldukları zaman iyi sonuç verirler. Kalpte her daim iyi niyet olmalıdır. Yoksa iyi işler başarılamaz. Nefret, intikam ve kıskançlık zehirlidir. İnsanlara karşı takınacağınız hoş bir tutum ve iyi niyetli bir his, kişiyi nefretin ve benzeri düşüncelerin zararlarına karşı korur.

İyi niyet iyi, doğru ve güzele yönelmenin, yaklaşmanın, ilerlemenin ve bizzat bu yoldaki çabanın kendisidir ve bu çaba da zaten bir erdemdir. İyi niyet, bütün erdemler gibi, narsisizmin, kör bencilliğin, kendi kendine köleliğin karşıtıdır. Bu sayede iyi niyet cömertliğe, alçakgönüllülüğe, cesarete, adalete, sadakate, sevgiye yakınlaşır… İyi niyet sessizliği değil, yalanı yasaklar. 

Montaigne, “hakikati kendisi için sevmek gerekir.” der. Başka türlü asla iyi niyet olmaz: “Mecbur olduğu için ve yarar gördüğü için doğruyu söyleyen kişi, kimseyi ilgilendirmediğinde yalan söylemekten asla çekinmeyen kişi, yeterince hakiki değildir.” “Doğruculuk, aptallık demek de değildir. Ne var ki, hakikat, Montaigne’in dediği gibi, “erdemin ilk ve temel parçasıdır,”. Montaigne, kuralı gayet iyi belirtmiştir. Bu bir iyi niyet kuralıdır: “Her zaman her şeyi söylemek gerekmez, çünkü bu aptallık olur; ama söylenen şey, insanın düşündüğü şey olmalıdır”.

İyi niyet, en üstün felsefi erdemdir. Hepimizin hamurunda zayıflık ve kusur vardır; bu noktada hoşgörü alçakgönüllülükten kaynaklanır, tıpkı alçakgönüllülüğün de iyi niyetten kaynaklanması gibi.

İyi niyetli insanlarla karşılaşabilmek ve iyi niyetli olabilmek umuduyla.

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Erhan Uysal - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kocaeli Barış gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kocaeli Barış gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kocaeli Barış gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kocaeli Barış gazetesi değil haberi geçen ajanstır.



Anket Körfez Belediye Başkanı kim olsun?
Tüm anketler